Βασιλικός, τα οφέλη του «βασιλιά των βοτάνων»

Ο βασιλικός είναι ένα νόστιμο, μαγειρικό και αρωματικό βότανο που ανήκει στην οικογένεια της μέντας, της λεβάντας, του δεντρολίβανου και του φασκόμηλου. Η ακριβής προέλευση του είναι ασαφής, ωστόσο πιστεύεται ότι είναι εγγενής στις περιοχές της Ασίας και της Αφρικής.
Άρχισε να καλλιεργείται ως άγριο ​​πολυετές φυτό πριν από χιλιάδες χρόνια, παρόλα αυτά στην Ευρώπη έφτασε πριν από 4 αιώνες, ενώ στην Αμερική πριν από 3.
Σε όλη του την ιστορία, ο βασιλικός βρήκε εφαρμογή τόσο στην εναλλακτική ιατρική ως θεραπευτικό και προστατευτικό βότανο, όσο και στις θρησκείες ως κομμάτι των τελετουργιών.
Για την ελληνική θρησκευτική και λαϊκή παράδοση, ο βασιλικός είναι ένα ξεχωριστό βότανο. Είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τον Χριστό και τον Τίμιο Σταυρό, γεγονός που δικαιολογεί και το προσωνύμιο «βασιλιάς των βοτάνων».
Σήμερα, αυτό το πανέμορφο και μυρωδάτο βότανο με τις ισχυρές ευεργετικές του ιδιότητες και την υψηλή θρεπτική αξία, χρησιμοποιείται όχι μόνο για την ενίσχυση της γεύσης και του αρώματος σε πολλά πιάτα ανά τον κόσμο, αλλά βρίσκει εφαρμογή και στην προώθηση της συνολικής υγείας του οργανισμού μας. Έτσι, δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως ο βασιλικός είναι ένα από τα πιο σημαντικά βότανα της εναλλακτικής ιατρικής!

Ο βασιλικός στην κουζίνα

Σήμερα, ο βασιλικός είναι από τα σημαντικότερα βότανα στις περισσότερες κουζίνες του πλανήτη, με τη μεσόγειο να έχει την τιμητική του. Ο φρέσκος βασιλικός μπορεί να χρησιμοποιηθεί με πολλούς τρόπους:

• Μαζί με σοταρισμένα λαχανικά.
• Για την παρασκευή σάλτσας, τσαγιού, ποτών και λικέρ.
• Για την ενίσχυση της γεύσης και του αρώματος σε πιάτα κρεατικών και ψαρικών.

Επιλογή και αποθήκευση

Επιλέξτε βασιλικό που στα φύλλα του έχουν ζωντάνια και έντονο πράσινο χρώμα. Διατίθεται είτε φρέσκος, είτε αποξηραμένος σε όλα τα σούπερ μάρκετ και παντοπωλεία καθ όλη τη διάρκεια του έτους. Μπορείτε επίσης να καλλιεργήσετε και εσείς βασιλικό, φυτεύοντας σε γλάστρες με άπλετο ηλιακό φως. Αποθηκεύστε τον φρέσκο βασιλικό στο ψυγείο ή αν θέλετε να παρατείνετε την φρεσκάδα του τυλίξτε σε ένα χαρτί και τοποθετήστε σε σακούλα μέσα στο ψυγείο. Ξεπλύνετε πριν τον χρησιμοποιήσετε.

Ιδιότητες

Ο βασιλικός είναι ισχυρό:

• Αντιφλεγμονώδες
• Αντιοξειδωτικό
• Αντικαρκινικό
• Αναλγητικό
• Αντιπυρετικό
• Ηπατοπροστατευτικό

Διατροφική αξία (% RDA)*

• Ενέργεια: 1%*
• Υδατάνθρακες: 2%*
• Πρωτεΐνες: 6%*
• Λιπαρά οξέα: 2%*
• Χοληστερίνη: 0%*
• Φυτικές ίνες: 4%*

Βιταμίνες

• Βιταμίνη Β1 (Θειαμίνη): 2,5%*
• Βιταμίνη Β2 (Ριβοφλαβίνη): 6%*
• Βιταμίνη Β3 (Νικοτινικό οξύ): 6%*
• Βιταμίνη Β5 (Παντοθενικό οξύ): 4%*
• Βιταμίνη Β6 (Πυριδοξίνη): 12%*
• Βιταμίνη Β9 (φυλλικό οξύ): 1%*
• Βιταμίνη Α: 6%*
• Βιταμίνη C: 2%*
• Βιταμίνη Ε: 5%*
• Βιταμίνη Κ: 27%*

Ηλεκτρολύτες

• Νάτριο: 0%*
• Κάλιο: 1%*

Μεταλλικά στοιχεία

• Ασβέστιο: 1%*
• Χαλκό: 43%*
• Σίδηρο: 1%*
• Μαγνήσιο: 1%*
• Μαγγάνιο: 3%*
• Ψευδάργυρος: 7%*

Φυτικά θρεπτικά συστατικά

• Β-καροτένιο: 165 mcg
• Ξανθίνη: 2,4 mcg
• Λουτεΐνη-ζεαξανθίνη: 297 mcg

Οφέλη

Ο βασιλικός έχει ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, που παρέχουν στον οργανισμό ευρύ φάσμα από οφέλη.
Πιο αναλυτικά:

Κατά του καρκίνου

Ένα από τα βασικά οφέλη, είναι η ικανότητα να βοηθά στην καταπολέμηση από τις βλάβες που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες και η προστασία που προσφέρει στη δομή του DNA και των κυττάρων. Κλινικές μελέτες έδειξαν, ότι περιέχει αντιοξειδωτικά τα οποία μπορούν να βοηθήσουν στην παραγωγή λευκών αιμοσφαιρίων (ευθύνονται για την ανοσολογική λειτουργία) και συμβάλλουν στην πρόληψη του καρκίνου, συμπεριλαμβανομένων του καρκίνου του δέρματος, του ήπατος, του στόματος και των πνευμόνων. Επιπλέον, ο βασιλικός μπορεί να μεταβάλει θετικά τη γονιδιακή έκφραση και να εμποδίσει την εξάπλωση των καρκινικών όγκων.

Διαθέτει ισχυρές αντιβακτηριακές ιδιότητες

Ένα ακόμη πλεονέκτημα του βασιλικού, είναι η προστασία του οργανισμού από τα επιβλαβή βακτήρια. Σύμφωνα με έρευνες, το εκχύλισμα βασιλικού φαίνεται να είναι χρήσιμο στην καταπολέμηση και αναστολή ανθεκτικών βακτηρίων.

Προάγει ένα υγιές καρδιαγγειακό σύστημα

Οι καρδιαγγειακές ασθένειες αποτελούν μια από τις κύριες αιτίες θανάτου και εμφανίζονται ως αποτέλεσμα υπέρτασης και υψηλής χοληστερίνης. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι τα φλαβονοειδή που υπάρχουν στην σύνθεση του βοτάνου, προωθούν την υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος, καθώς αποτρέπουν τον σχηματισμό θρομβώσεων στις αρτηρίες και εξισορροπούν τα επίπεδα όχι μόνο της χοληστερόλης, αλλά και της αρτηριακής πίεσης.

Ενισχύει τις γνωστικές λειτουργίες

Η γνωστική υποβάθμιση είναι ένα πρόβλημα που τα τελευταία χρόνια ταλαιπωρεί όλο και περισσότερους ηλικιωμένους. Ωστόσο, υπάρχουν μελέτες που δείχνουν ότι η τακτική κατανάλωση βασιλικού μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη αυτής της διαταραχής. Πιο συγκεκριμένα, το μαγγάνιο φαίνεται να διεγείρει την δραστηριότητα των αντανακλαστικών του εγκεφάλου, ενώ ο χαλκός επιδρά τονωτικά και ενισχύει την λειτουργικότητα. Ταυτόχρονα, ο μεταβολισμός των σφιγγολιπιδίων που βρίσκονται στον βασιλικό, δρα προστατευτικά ενάντια στις ελεύθερες ρίζες και το οξειδωτικό στρες.

Ανακούφιση από τα συμπτώματα της αρθρίτιδας

Η αρθρίτιδα είναι μια οδυνηρή ασθένεια που συχνά οδηγεί σε σωματική δυσλειτουργία. Οι αντιφελγμονώδεις ιδιότητες του βασιλικού, σε συνδυασμό με τα τερπενοειδή που υπάρχουν στη σύνθεση του, βοηθούν στην ανακούφιση των επώδυνων συμπτωμάτων της αρθρίτιδας.

Μειώνει το άγχος

Ο βασιλικός συγκαταλέγεται στην λίστα με τα προσαρμογόνα βότανα, καθώς περιέχει ενώσεις που βοηθούν το σώμα να αντιμετωπίσει τόσο το συναισθηματικό, όσο και σωματικό άγχος. Η κατανάλωση βασιλικού μπορεί να συμβάλει στη μείωση των επιπέδων κορτικοστερόνης στο σώμα.

Καταπολεμά την κατάθλιψη

Επιδρά ευεργετικά στα άτομα με ψυχικές διαταραχές ή ασθένειες που σχετίζονται με τη διάθεση, συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και του άγχους. Ο βασιλικός θεωρείται ένα ισχυρό αντικαταθλιπτικό, αφού μπορεί να επηρεάσει θετικά την εγκεφαλική λειτουργία μέσα στο φλοιό των επινεφριδίων και να τονώσει τους νευροδιαβιβαστές που ρυθμίζουν τις ορμόνες της ενέργειας και της ευτυχίας.
Υποστηρίζει τη λειτουργία του ήπατος και βοηθά στην αποτοξίνωση του σώματος.
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Journal of Medicinal Food διαπιστώθηκε ότι όταν αρουραίοι έλαβαν εκχύλισμα βασιλικού για διάστημα πέντε ημερών, παρουσίασαν σημαντικές βελτιώσεις στην παραγωγή αποτοξινωτικών ενζύμων, υψηλότερη αντιοξειδωτικη άμυνα του οργανισμού και μείωση της συσσώρευσης λίπους στο ήπαρ (θα μπορούσε να οδηγήσει στην εμφάνιση ηπατικής νόσου).

Βελτιώνει τα επίπεδα pH του σώματος.

Ο βασιλικός βοηθά στην αποκατάσταση των φυσιολογικών τιμών του pH. Αυτό έχει άμεσο αντίκτυπο στις λειτουργίες του ανοσοποιητικού και της πέψης, αφού τα σωστά επίπεδα οξέος μπορούν να ενισχύουν την ανάπτυξη των υγιών βακτηρίων και ταυτόχρονα να εξαλείψουν επιβλαβή βακτήρια που προκαλούν ασθένειες.
Επίσης, ο βασιλικός έχει χρησιμοποιηθεί παραδοσιακά για την αντιμετώπιση δυσάρεστων καταστάσεων όπως:

• Φούσκωμα
• Κατακράτηση υγρών
• Απώλεια όρεξης
• Κράμπες στο στομάχι
• Παλινδρόμηση οξέος
• Βακτήρια στομάχου

Βοηθά στην προστασία από τον διαβήτη και το μεταβολικό σύνδρομο

Ο βασιλικός μπορεί να μειώσει τα επίπεδα γλυκόζης στο αίμα και τη φλεγμονή, γεγονός που τον καθιστά ιδανικό για την πρόληψη ανάπτυξης διαβήτη και άλλων μορφών μεταβολικού συνδρόμου. Επιπλέον, τα οφέλη από τα αιθέρια έλαια του βοτάνου, έχουν την ικανότητα να βοηθούν στη μείωση των τριγλυκεριδίων και της χοληστερόλης και στον έλεγχο από επιπλοκές που ενδέχεται να προκύψουν από την πάθηση του διαβήτη.

Προλαμβάνει οφθαλμικές διαταραχές

Τα μάτια είναι ένα πολύτιμο αλλά και ευαίσθητο όργανο, ειδικά σε μυκητιακές, ιογενείς και βακτηριακές λοιμώξεις. Ο βασιλικός περιέχει β-καροτένιο, βιταμίνη Α και ασκορβικό οξύ και μπορεί να βοηθήσει στην καταπολέμηση αυτών των μολύνσεων, μεταξύ των οποίων και η επιπεφυκίτιδα, καθώς και στην πρόληψη σοβαρών οφθαλμικών παθήσεων όπως το γλαύκωμα και ο εκφυλισμός της ωχράς κηλίδας. Επιπλέον, οι καταπραϋντικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες προστατεύουν τα μάτια από τις ελεύθερες ρίζες και τις περιβαλλοντικές βλάβες.

Ανακουφίζει τον πονοκέφαλο

Άλλη μια παραδοσιακή και επωφελής χρήση είναι η θεραπεία του πονοκεφάλου. Μπορεί να ληφθεί είτε ως χυμός είτε σαν ρόφημα βοτάνων, αναμεμειγμένο με άλλα βότανα ή μέλι και να καταπραΰνει άμεσα τον πονοκέφαλο.

Οφέλη για το δέρμα

Ο βασιλικός έχει ιδιότητες που δρουν ευεργετικά και στο δέρμα, καθώς βοηθά:

– Στην αποτελεσματική αντιμετώπιση της ακμής

Εφαρμογή: Εφαρμόστε την πάστα από φύλλα βασιλικού και ροδόνερο στο πρόσωπό. Αφήστε για 20 λεπτά περίπου. και στη συνέχεια ξεπλύνετε το πρόσωπό με κρύο νερό.

– Ανακούφιση των δερματικών λοιμώξεων

Εφαρμογή: Εφαρμόστε απευθείας στην πληγείσα περιοχή, μείγμα που περιέχει 250γρ. βρασμένο, αλεσμένο βασιλικό μαζί με 250 γρ. σησαμέλαιο.

– Στην θεραπεία της λεύκης και του εκζέματος

Εφαρμογή: Η κατανάλωση φύλλων βασιλικού είναι αρκετή για να βελτιώσει τα συμπτώματα της λεύκης. Ωστόσο, επειδή οι μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα του βασιλικού σε αυτές τις διαταραχές είναι ακόμη σε εξέλιξη, προτείνουμε, πριν χρησιμοποιήσετε τον βασιλικό, να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας

Οφέλη για τα μαλλιά

Ο βασιλικός βοηθά και στην ενίσχυση της υγείας του τριχωτού της κεφαλής. Συγκεκριμένα:

– Προλαμβάνει την τριχόπτωση

Εφαρμογή: Δημιουργήστε μια πάστα που θα περιέχει φύλλα βασιλικού και προσθέστε στο λάδι που χρησιμοποιείται για τα μαλλιά σας. Εφαρμόστε στο τριχωτό της κεφαλής και αφήστε για περίπου 30 λεπτά. Στη συνέχεια λουστείτε κανονικά με το σαμπουάν.

– Μειώνει την πιτυρίδα

Εφαρμογή: Προσθέστε μια μικρή ποσότητα ελαίου βασιλικού στο λάδι για τα μαλλιά σας. Εφαρμόστε στην τρίχα και κάντε ελαφρύ μασάζ. Στην συνέχεια, λουστείτε κανονικά με το σαμπουάν

Παρενέργειες

Ο βασιλικός θεωρείται ασφαλής, καθώς συνήθως δεν προκαλεί αλλεργικές αντιδράσεις ή κάποιου άλλου είδους παρενέργειες. Ωστόσο, υπάρχουν ορισμένες κατηγορίες ανθρώπων οι οποίες θα πρέπει να αποφύγουν την κατανάλωση.
Συγκεκριμένα:

• Εάν είστε έγκυος ή προσπαθείτε να μείνετε έγκυος καλό είναι να αποφύγετε το βασιλικό, καθώς είναι γνωστό ότι έχει αποτελέσματα κατά της γονιμότητας.
• Τα αιθέρια έλαια ή συμπληρώματα του βασιλικού ενδέχεται επίσης να αλληλεπιδρούν με τα φάρμακα που χορηγούνται για την διαχείριση της χοληστερόλης και του διαβήτη. 

Συνεπώς, εάν ανήκετε σε αυτές τις ομάδες, πριν την λήψη βασιλικού, να συμβουλεύεστε πάντοτε τον γιατρό σας.
Προσοχή: Η λήψη του βοτάνου δεν μπορεί να αντικαταστήσει την φαρμακευτική αγωγή που ακολουθείτε. Καθώς η πληροφορίες που περιέχονται στο άρθρο είναι καθαρά ενημερωτικές, ο μόνος αρμόδιος για να σας συμβουλέψει σε παθήσεις που σας ταλαιπωρούν, είναι ο γιατρός σας.
Πληροφορίες από:
draxe.com, stylecraze.com, medicalnewstoday.com
votanokipos