Η Πρωτομηνιά

Ο Νοέμβριος, ή τον Σποριά, τον Βροχάρη, τον Ανακατωμένο, τον Αρχαγγελίτη και τον Άη-Στρατηγό! Ο μήνας, που δύει η Πούλια «που ΄χε επτά παιδιά», το ανοικτό σμήνος των Πλειάδων, και τα εορταστικά Πυανοψιώνα και τα θυελλώδη Μαιμακτηρίωνα των αρχαίων μας προγόνων.
Ο μήνας με το «έλαιον το σεπτόν», τα κρητικά «πομαζωχτίκια» και το «πανηγύρι της ελιάς». Με τους μαζωχτάδες να ψάλουν, κατά τον Καζαντζάκη, μαζί με τον αρχαίο ιεροφάντη : « Γυρνούν χαρούμενοι απ΄ τα λιόφυτα και ψέλνου οι ραβδιστάδες, κι ο ξορκιστής ντυμένος με προβιές το σείστρο κουδουνίζει …».
Ο μήνας που μεστώνει ο «οίνος ο αγαπητός», το δώρο του Διονύσου, που «στέλνει ψηλά, πολύ ψηλά τις σκέψεις των ανθρώπων…» και συγγενεύει, σύμφωνα με τον ποιητή Αλκαίο, με την αλήθεια : «οίνος, ω φίλε παι, και αλάθεα», εξ ου και ο οίνος της Αγίας Μετάληψης.
Ο μήνας με την πιο πλούσια εθιμολογία των θρησκευτικών εορτών. Των Αγίων Αναργύρων, Κοσμά και Δαμιανού, των θεραπευτών στη λαϊκή δοξασιολογία των Σλάβων, των Αγίων Ακίνδυνων και του Αγίου Γεωργίου Αράθυμου, τον «Σποριάρη» ή τον «Μεθυστή». Του Ταξιάρχη Μιχαήλ και του «κατ΄ εξοχήν ψυχοπομπού» Αρχαγγέλου Γαβριήλ. Του Αγίου Μηνά του μηνυτή της κάθε αδικίας, του φτωχού και τίμιου εργάτη Αγίου Φιλίππου, της Αγίας Αικατερίνης και του Αγίου Στυλιανού, του «στύλου» προστασίας και υγείας. Του Λατίνου Σαν Μαρτί, του προστάτη των βαρελοποιών του Χάνδακα, του Θεόδωρου Στουδίτη του επιφανέστατου των γραμμάτων και της δράσης, του Γρηγορίου Παλαμά του πνευματικού πατέρα και ηγέτη του Βυζαντινού Ησυχασμού, του Άϊ-Ντριός, του «Τρυποτηγανά» που αντριεύει και το κρύο. Και βέβαια, με τα Εισόδια της Θεοτόκου, της Παναγίας της «Αρχισπορίτισσας» και την ανάδειξη «του θεϊκού γυναικείου στοιχείου στον χριστιανισμό».
Με την 1η Νοεμβρίου να ταυτίζεται με τις ολέθριες για το ελληνικό έθνος εκλογές του 1920 που έδωσαν άλλη πορεία στην Μικρασιατική Εκστρατεία, αλλά και σε ολόκληρο τον Ελληνισμό.