Κατ’ αρχήν η χρονιά ξεκίνησε την περασμένη Δευτέρα με το κραχ του κινέζικου χρηματιστηρίου, του οποίου η συνεδρίαση διακόπηκε όταν οι απώλειες ξεπέρασαν το 7%.
Την επομένη, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας έριξε μέσω επενδυτικών funds περί τα 20 δισ. δολάρια προκειμένου να ανακόψει την πτώση και να απομακρύνει φαινόμενα αυτοτροφοδοτούμενου πανικού.
Η συγκράτηση της πτώσης διήρκησε δυο μέρες, όσο χρειαζόταν και η πρώτη τεχνική αντίδραση στην πτώση της περασμένης Δευτέρας. Η χθεσινή συνεδρίαση διακόπηκε πάλι όταν οι απώλειες του κινέζικου χρηματιστηρίου ξεπέρασαν ξανά το 7%.
Το κραχ του κινέζικου χρηματιστηρίου έχει αρχίσει ήδη να δημιουργεί τριγμούς στις αγορές της Δύσης. Από τη σκοπιά των θεμελιωδών μεγεθών η εξίσωση έχει τις εξής παραμέτρους. Οι πολυεθνικές της Δύσης παράγουν σημαντικό μέγεθος των κερδών τους από την αγορά της Κίνας και της υπόλοιπης Ασίας που επηρεάζεται πολύ από τις εξελίξεις στην Κίνα.
Η μείωση των κερδών από την Κίνα αυτόματα μεταβάλει τα μεγέθη και τις αποτιμήσεις των περισσότερων εταιρειών της Δύσης και κατά συνέπεια και των δεικτών. Αυτό είναι μια ήπια ανάγνωση των εξελίξεων. Μια πιο ρεαλιστική δεν πρέπει να αποκλείσει κάποιες χρεοκοπίες οι οποίες θα δημιουργήσουν εμφράγματα στο διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Η Κίνα ίσως αναγκαστεί να υποτιμήσει το νόμισμά της επιθετικά. Αυτό θα δημιουργούσε επίσης δύσκολες συνθήκες στη διεθνή οικονομία.
Στις δυτικές οικονομίες υπάρχουν δυο προβληματικά σημεία τα οποία ένα κραχ των παγκόσμιων αγορών θα μπορούσε να πυροδοτήσει ξανά με απρόβλεπτες και απροσδιόριστες συνέπειες.
Το ένα είναι το υψηλό χρέος των καρτών και των ιδιωτών, που θα μπορούσε να τροφοδοτήσει πάλι ένα σπιράλ χρεοκοπιών σαν αυτό που πυροδότησε το κραχ του 2008.
Το άλλο είναι η επί μακρόν παραμονή των βασικών επιτοκίων κοντά στο μηδέν (ή και με αρνητικό πρόσημο στα πραγματικά επιτόκια) αφαιρεί από τις κεντρικές τράπεζες ένα βασικό όπλο αντίδρασης και εξομάλυνσης μιας οικονομικής κρίσης.
Παντού και πάντα όταν οι κεντρικές τράπεζες και οι πολιτικοί προσπαθούν να χειραγωγήσουν τον οικονομικό κύκλο με τεχνητά χαμηλά επιτόκια, το "δωρεάν" χρήμα που δημιουργούν δεν αξιοποιείται σωστά από τον ιδιωτικό τομέα.
Το αποτέλεσμα είναι να δημιουργούνται "φούσκες" σε τομείς της οικονομίας το σκάσιμο των οποίων να επιδεινώνει στη συνέχεια την άσχημη κατάσταση.
Η υιοθέτηση από τον Ντενγκ Σιάο Πινκγ στα τέλη του περασμένου αιώνα των καπιταλιστικών μεταρρυθμίσεων στην οικονομία, έχει βελτιώσει το επίπεδο ζωής των Κινέζων. Επιπλέον έχει δημιουργήσει στην Κίνα μια μεσαία τάξη η οποία είναι ζήτημα χρόνου να διεκδικήσει και τα πολιτικά δικαιώματα που αναλογούν στην οικονομική της ισχύ.
Μια οικονομική κρίση στην Κίνα θα δημιουργήσει κοινωνικές εντάσεις και θα αμφισβητήσει την παράλογη μονοκρατορία του Κομμουνιστικού Κόμματος. Κατά συνέπεια είναι πιθανό να προκύψουν και γεωπολιτικές εντάσεις.
Εκτός από τις αναταράξεις στα χρηματιστήρια της Δύσης οι προοπτικές ύφεσης στην κινέζικη οικονομία πιέζουν τις τιμές των πρώτων υλών.
Οι χώρες που έχουν σημαντικά έσοδα από τις πρώτες ύλες ήδη κινούνται στη φορά του κυκλώνα της ύφεσης. Ρωσία, Βραζιλία, Αργεντινή, Σαουδική Αραβία κλπ νιώθουν τους πρώτους κραδασμούς. Στην Αργεντινή και τη Βενεζουέλα έχουν λάβει χώρα ήδη οι πρώτες πολιτικές εξελίξεις με την πτώση των αριστερών λαϊκίστικων κυβερνήσεων.
Η πιθανότητα ενός νέου διεθνούς χρηματοοικονομικού κραχ στις διεθνείς αγορές και τη διεθνή οικονομία, ανάλογων διαστάσεων με εκείνο το 2008 όπως εκτίμησε προχθές ο Τζωρτζ Σόρος, για το 2016 θα προκύψει σε μια δύσκολη περίοδο για την Ευρώπη, λόγω της προσφυγικής κρίσης...
Το προσφυγικό...
Γεγονότα όπως αυτά της Κολωνίας που έχουν λάβει διαστάσεις στα μέσα ενημέρωσης ενισχύουν τα ξενοφοβικά και ευρωσκεπτικιστικά πολιτικά ρεύματα. Η ενίσχυση αυτών των πολιτικών δυνάμεων βλάπτουν το κλίμα εμπιστοσύνης προς την οικονομία.Η κατάργηση της συνθήκης ΣΕΓΚΕΝ τίθεται ξανά στο τραπέζι. Οι χώρες της Ευρώπης συνεχίζουν υπό την πίεση της κοινής γνώμης να παίρνουν μέτρα εναντίον των μεταναστών, που υποδυόμενοι τους πρόσφυγες προσπαθούν να εγκατασταθούν στην Ευρώπη.
Στις τελευταίες περιφερειακές εκλογές στη Γαλλία το Εθνικό Μέτωπο βγήκε πρώτο κόμμα στον πρώτο γύρο. Όλα αυτά δημιουργούν ένα κλίμα που μπορεί να επωάζει απροσδιόριστες και ανεξέλεγκτες εξελίξεις για την Ευρώπη και κατά συνέπεια για την Ελλάδα. Οι εξελίξεις αυτές θα μπορούσαν να επιταχύνουν την ενοποίηση της Ευρώπης αλλά και να τη διαλύσουν...
Η Ελλάδα...
Εν μέσω αυτών των εξελίξεων η Ελλάδα μοιάζει να συνεχίζει να πορεύεται στον "κόσμο" της. Η κυβέρνηση της "παλαβής" αριστεράς που υποδύεται μέσω ενός κακοχωνεμένου κεϋνσιανισμού τη σοβαρή ευρωπαϊκή αριστερά, πριονίζει τα πόδια της και μαζί και τα πόδια της χώρας, αυξάνοντας φόρους και ασφαλιστικές εισφορές.Τις οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις στην Ελλάδα το 2016 τις έχουν δρομολογήσει δυο σημαντικά γεγονότα. Η αύξηση των φόρων και των εισφορών απλώς θα είναι το κερασάκι στην τούρτα της κατάρρευσης που θα ακολουθήσει.
Τα βασικά γεγονότα που έχουν δρομολογήσει τις εξελίξεις του 2016 είναι το κλείσιμο των τραπεζών και η φυγή των καταθέσεων από τη μια πλευρά και η συνεχιζόμενη μαζική έξοδος ατόμων και επιχειρήσεων από την άλλη.
Η επιδείνωση του διεθνούς περιβάλλοντος που δρομολογεί το κινέζικο κραχ, απλά θα εντείνει τα φαινόμενα ασφυξίας στην ελληνική οικονομία και θα επιταχύνει τις πολιτικές εξελίξεις.
Η μείωση της τιμής του πετρελαίου έχει βέβαια θετική επίδραση στην εισαγωγική ελληνική οικονομία. Τα οφέλη όμως είναι περιορισμένα καθώς η Ελλάδα είναι παραγωγική και εξαγωγική οικονομία. Από την άλλη πλευρά μια επιδείνωση του διεθνούς οικονομικού κλίματος θα μπορούσε να μειώσει τη διάθεση για τουρισμό και έτσι τις αφίξεις στη χώρα μας.
Η αποφυγή της ανάληψης ρίσκου από τα διεθνή κεφάλαια απομακρύνει ακόμη περισσότερο τις διαθέσεις για επενδύσεις σε χώρες υψηλού ρίσκου όπως η Ελλάδα.
Οι παραπάνω εξελίξεις όμως ενδέχεται να μεταβάλλουν το κλίμα ανοχής των Ευρωπαίων προς την Ελλάδα που συνεχίζει να κωλυσιεργεί και ζητήματα όπως το Grexit θα επανέλθουν δυναμικά στο τραπέζι.
Το μόνο θετικό σενάριο που φαίνεται προς το παρόν στον ορίζοντα για την Ελλάδα είναι η χρεοκοπία του αριστερόστροφου κρατικοδίαιτου μεταπολιτευτικού μοντέλου στα χέρια της πιο αριστερής κυβέρνησης της μεταπολίτευσης. Αυτό όμως δεν αναιρεί τις δραματικές κοινωνικές συνέπειες της παρατεταμένης χρεοκοπίας για τη χώρα, ούτε εξασφαλίζει ποια θα είναι η πορεία της χώρας την επόμενη του ΣΥΡΙΖΑ, καθώς το πολιτικό σκηνικό παραμένει κονιορτοποιημένο, ενώ η κοινωνική δύναμη που καθορίζει τις εξελίξεις διακομματικά είναι οι συνταξιούχοι και όσοι σιτίζονται από το δημόσιο.
Τα κινέζικο κραχ και η προσφυγική κρίση μοιάζουν με δύο κυκλώνες που κινούνται προς ταύτιση των περιμέτρων τους. Η Ελλάδα μοιάζει με μια χώρα που πληροί τα κριτήρια να βρεθεί στο πιο ισχυρό σημείο της δίνης τους.
Όπως και να έχει όμως η μεταπολιτευτική ελληνική σοβιετική παράγκα το 2016 δύσκολα θα μείνει όρθια...
Του Κώστα Στούπα
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου