Γιατί επιστρέφουν οι αναμνήσεις ενός παρελθοντικού τραύματος;

Ήμουν καλά για χρόνια. Τώρα έχω εφιάλτες κάθε βράδυ και μόλις που καταφέρνω να είμαι λειτουργική στη δουλειά. Τι συμβαίνει;
Νόμιζα ότι το είχα ξεπεράσει. Πήγα ακόμη και για θεραπεία όταν ήμουν παιδί! Γιατί όμως συνεχίζει και επανέρχεται;
Νιώθω ότι ξαφνικά καταρρέω, όμως η κακοποίηση έγινε χρόνια πριν. Μήπως αυτό σημαίνει ότι χειροτερεύω;
Ένα από τα πρώτα πράγματα που με ρωτάνε όσοι έρχονται στο γραφείο μου και έχουν επιβιώσει από μία σεξουαλική κακοποίηση είναι: Γιατί συμβαίνει αυτό τώρα; Γιατί αυτά τα συναισθήματα και οι αναμνήσεις επιστρέφουν τώρα; Συχνά, η υποβόσκουσα ερώτηση είναι, Ήμουν καλά πριν, αλλά τώρα δυσκολεύομαι πολύ. Μήπως αρχίζω να τρελαίνομαι;
Εάν έχετε αυτή την εμπειρία –να κατακλύζεστε ξαφνικά από ένα παρελθοντικό τραύμα - επιτρέψτε μου να σας καθησυχάσω με τον ίδιο τρόπο που καθησυχάζω τους θεραπευόμενους μου. Όχι, δεν αρχίζετε να τρελαίνεστε! Όσο δύσκολο κι αν μπορεί να είναι να το πιστέψετε, μια ξαφνική επανεμφάνιση παλιών συναισθημάτων είναι συχνά ένα σημάδι ότι είστε έτοιμοι να θεραπευτείτε σε ένα βαθύτερο επίπεδο.

Η ανάκαμψη από το τραύμα πραγματοποιείται σε στάδια

Η θεραπεία από ένα τραύμα όπως η σεξουαλική επίθεση ή κακοποίηση επιτυγχάνεται σταδιακά. Τις πρώτες μέρες μετά από μια σεξουαλική επίθεση, τείνουμε να αποστασιοποιούμαστε γιατί τα συναισθήματα μάς κατακλύζουν σε τέτοιο βαθμό που μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε μόνο σε μικρές δόσεις. Για τη συνεχιζόμενη σεξουαλική κακοποίηση ή παρενόχληση, αυτή η κατάσταση αποστασιοποίησης μπορεί να διαρκέσει καθόλη τη διάρκεια της κακοποίησης.
Σταδιακά, μετά από μέρες, εβδομάδες και μήνες μετά την επίθεση ή την παρενόχληση, συνήθως βρίσκουμε τρόπους να "αφήσουμε το παρελθόν πίσω μας", να ρυθμίσουμε τα συναισθήματά μας και να δημιουργήσουμε μια σταθερή ζωή. Μπορεί να βιώνουμε ακόμα κάποια ερεθίσματα ή να έχουμε εφιάλτες και συνήθως δεν ξεχνάμε τι συνέβη, αλλά με τα χρόνια αρχίζουμε να νιώθουμε "φυσιολογικοί".
Μερικές φορές, όλα αυτά τα συναισθήματα ξαφνικά κάνουν την επανεμφάνισή τους. Τι συμβαίνει;
Με βάση την εμπειρία μου ως θεραπεύτρια, αυτό που συμβαίνει είναι ότι κάποιο βαθύ, εσωτερικό μέρος του εαυτού μας εν τέλει αισθάνεται αρκετή ασφάλεια και σταθερότητα για να αντιμετωπίσει τα απομεινάρια του συναισθηματικού αντίκτυπου που υποβόσκει υπομονετικά για χρόνια.
Αυτό που πρέπει να κάνουμε αμέσως μετά το τραύμα και τα ακόλουθα χρόνια είναι να βρούμε σταθερότητα. Έχουμε αναπτύξει επιτυχημένους μηχανισμούς αντιμετώπισης που μάς επιτρέπουν να είμαστε λειτουργικοί στον έξω κόσμο χωρίς να καταρρέουμε. Αυτές είναι πολύτιμες δεξιότητες που θα σας οδηγήσουν στο επόμενο μέρος της ανάκαμψής σας.

Είστε πλέον αρκετά δυνατοί για να νιώθετε ευάλωτοι

Όταν ο φόβος, ο θυμός, η λύπη, το αίσθημα αβοηθησίας, ο πόνος στην καρδιά – όλα τα συναισθήματα που ήταν ίσως τόσο επώδυνα, τόσο περίπλοκα ως άμεση συνέπεια του τραύματος- ξαφνικά αναβιώνονται, η νέα μας δουλειά είναι να διαπραγματευτούμε μαζί τους και να ακούσουμε τι έχουν να μας πουν.
Περιμένουν υπομονετικά να αναπτύξετε τη δύναμη για να τα αντιμετωπίσετε με επιτυχία, και αν εμφανίζονται ξαφνικά τώρα, μετά από όλον αυτόν τον καιρό, σημαίνει ότι τελικά είστε έτοιμοι. Είστε αρκετά ισχυροί για να αισθανθείτε ευάλωτοι για λίγο.

Επομένως, τι κάνετε; Πώς τα αντιμετωπίζετε χωρίς να σας κυριεύσουν;

• Αναγνωρίστε ότι δεν παρουσιάζετε υποτροπή ή τρελαίνεστε. Να είστε βέβαιοι ότι αυτά τα φαινομενικά νέα συναισθήματα αποτελούν ένα φυσιολογικό μέρος της διαδικασίας αποκατάστασης του τραύματος και ότι δεν θα παραμείνουν για πάντα. Αυτά τα συναισθήματα δεν σημαίνουν ότι κινείστε προς τα πίσω στη θεραπεία σας ή ότι πάντα θα αισθάνεστε έτσι. Θα υπάρξει ένα τέλος σε αυτά.
• Αναγνωρίστε ότι η μόνη διέξοδος είναι μέσα από αυτά. Αυτά τα συναισθήματα θα φύγουν, αλλά μόνο αφού επιτρέψετε στον εαυτό σας να τα αισθανθεί. Τα συναισθήματα μάς δίνουν πολύτιμες πληροφορίες για τον εαυτό μας και τον κόσμο, οπότε πρέπει να μάθουμε να τα ακούμε. Αυτή είναι η ευκαιρία σας να μάθετε αυτήν την δεξιότητα.
• Προχωρήστε αργά. Εάν όλα αυτά τα συναισθήματα φαίνονται έντονα και τρομακτικά, μπορείτε να τα βιώσετε σε μικρές δόσεις. Συχνά προτείνω να ορίσετε ένα χρονόμετρο για 15 ή 10 ή ακόμα και πέντε λεπτά κάθε μέρα και να χρησιμοποιήσετε αυτόν τον χρόνο για να επικεντρωθείτε σε ό, τι αισθάνεστε τη δεδομένη στιγμή. Όταν ο χρονοδιακόπτης σβήσει, σταματήστε. Μπορεί να σάς είναι δύσκολο να αισθάνεστε στην αρχή ή δύσκολο να σταματήσετε να αισθάνεστε, αλλά γι’ αυτό χρειάζεται η εξάσκηση. Αυτή η άσκηση σάς βοηθά να εδραιώσετε την εμπιστοσύνη ότι μπορείτε να απενεργοποιήσετε την ροή των συναισθημάτων σας, κάτι που μπορεί να βοηθήσει να μειώσετε το άγχος να αφεθείτε ελεύθεροι να αισθανθείτε.
• Δώστε στον εαυτό σας συγχαρητήρια για την πρόοδό σας. Καθώς επενδύετε σε αυτό το στάδιο της θεραπευτικής διαδικασίας, μπορεί να βρεθείτε παγιδευμένοι σε ένα μόνο συναίσθημα για λίγο. Μπορεί να περάσετε μια εβδομάδα αισθανόμενοι λυπημένοι, για παράδειγμα, ή ένα μήνα αισθανόμενοι έντονα θυμωμένοι. Μερικές φορές αισθανόμαστε κολλημένοι όταν συμβαίνει αυτό και ξεχνάμε ότι δεν έχουμε ποτέ αισθανθεί κατ΄ αυτόν τον τρόπο ξανά και κατά συνέπεια ότι δεν θα αισθανόμαστε έτσι για πάντα. Κρατώντας ένα ημερολόγιο ή μιλώντας για τα συναισθήματά σας με ένα αγαπημένο σας πρόσωπο, μπορεί να σας βοηθήσει να δείτε ότι σημειώνετε πρόοδο.

Πηγή: goodtherapy.org
Συγγραφέας: Lisa Nosal
Απόδοση: Γεωργιάννα Βιολάτου
Επιμέλεια: PsychologyNow.gr