Πέντε κράτη μέλη (Δανία, Ιρλανδία, Κύπρος, Μάλα και Ηνωμένο Βασίλειο) εφαρμόζουν επί του παρόντος τέτοιους κανόνες. Αν και, βάσει των ισχυουσών Συνθηκών της ΕΕ, τα κράτη μέλη είναι αρμόδια να καθορίζουν ποιος έχει δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές, οι πρακτικές στέρησης του δικαιώματος ψήφου μπορούν να επηρεάσουν αρνητικά το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ. Οι πρακτικές αυτές αντιβαίνουν επίσης στη θεμελιώδη αρχή της ΕΕ περί ιθαγένειας, που σκοπό έχει να παρέχει στους πολίτες επιπλέον δικαιώματα, αντί να τους στερεί τα δικαιώματα που ήδη έχουν.
«Το δικαίωμα ψήφου είναι ένα από τα θεμελιώδη πολιτικά δικαιώματα των πολιτών. Αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι του δημοκρατικού ιστού. Η στέρηση του δικαιώματος ψήφου από τους πολίτες όταν κατοικούν σε χώρα της ΕΕ άλλη από τη δική τους ισοδυναμεί στην πράξη με τιμωρία των πολιτών γιατί έχουν ασκήσει το δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας. Τέτοιες πρακτικές κινδυνεύουν να τους υποβαθμίσουν σε πολίτες δεύτερης κατηγορίας», δήλωσε η αντιπρόεδρος και επίτροπος Δικαιοσύνης Βίβιαν Ρέντινγκ. «Σε επιστολές, αναφορές και διαλόγους, οι πολίτες έχουν καταστήσει σαφές πόσο σημαντικό είναι γι’ αυτούς το θέμα αυτό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, στην έκθεση του 2013 για την ιθαγένεια της ΕΕ, η Επιτροπή ανέλαβε τη δέσμευση να εξετάσει το ζήτημα. Σήμερα ανταποκρινόμαστε σε αυτή τη δέσμευση. Καλούμε τα κράτη μέλη να επιδείξουν μεγαλύτερη ευελιξία και εκδίδουμε οδηγίες για τις εν λόγω πέντε χώρες, ώστε να μπορέσουν οι πολίτες τους να επανεγγραφούν στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας τους. Ελπίζω ότι τα κράτη μέλη θα είναι έτοιμα να αντιμετωπίσουν αυτές τις συγκεκριμένες ανησυχίες, δεδομένου ότι η στέρηση του εκλογικού δικαιώματος έχει μεγάλη σημασία για τους πολίτες αυτούς».
Πέντε χώρες της ΕΕ εφαρμόζουν σήμερα εθνικούς κανόνες που έχουν ως συνέπεια την απώλεια του εκλογικού δικαιώματος των πολιτών εξαιτίας της διαμονής τους στο εξωτερικό (Δανία, Ιρλανδία, Κύπρος, Μάλτα και Ηνωμένο Βασίλειο). Οι κανόνες ποικίλλουν σημαντικά: οι Κύπριοι πολίτες χάνουν το δικαίωμα ψήφου εάν δεν έχουν διαμείνει στην Κύπρο για διάστημα δεκαέξι μηνών πριν από τις εκλογές, ενώ οι Βρετανοί πρέπει να έχουν δηλώσει διεύθυνση κατοικίας στο Ηνωμένο Βασίλειο τα τελευταία 15 χρόνια, προκειμένου να διατηρήσουν το δικαίωμα ψήφου (βλ. παράρτημα). Άλλα κράτη μέλη επιτρέπουν στους υπηκόους τους να διατηρούν το δικαίωμα ψήφου υπό ορισμένες προϋποθέσεις, όπως η Αυστρία, η οποία απαιτεί από τους πολίτες της που κατοικούν στο εξωτερικό να ανανεώνουν τακτικά την εγγραφή τους στους εκλογικούς καταλόγους, ή η Γερμανία, που απαιτεί από τους πολίτες να γνωρίζουν καλά την πολιτική ζωή της χώρας τους ή να έχουν διαμείνει στη Γερμανία για διάστημα τουλάχιστον τριών μηνών τα 25 τελευταία χρόνια.
Η κύρια αιτιολόγηση για τη στέρηση του δικαιώματος ψήφου, – δηλαδή ότι οι πολίτες που ζουν στο εξωτερικό δεν έχουν πλέον αρκετούς δεσμούς με τη χώρα καταγωγής τους, – φαίνεται ξεπερασμένη στον σημερινό διασυνδεδεμένο κόσμο.
Οι οδηγίες που εξέδωσε σήμερα η Επιτροπή στοχεύουν στην αντιμετώπιση του προβλήματος σε ενιαία βάση, καλώντας τα κράτη μέλη:
να επιτρέπουν σε όσους υπηκόους τους κάνουν χρήση του δικαιώματος ελεύθερης κυκλοφορίας στην ΕΕ, να διατηρούν το δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές εάν επιδεικνύουν συνεχές ενδιαφέρον για την πολιτική ζωή της χώρας τους, μεταξύ άλλων, με την υποβολή αίτησης να παραμείνουν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους·
να διασφαλίζουν ότι όσοι πολίτες τους κατοικούν σε άλλο κράτος μέλος θα μπορούν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά αίτηση για διατήρηση της εγγραφής τους στους εκλογικούς καταλόγους της χώρας τους·
να ενημερώνουν τους πολίτες εγκαίρως και με κατάλληλο τρόπο, για τις συνθήκες και πρακτικές ρυθμίσεις που ισχύουν προκειμένου να διατηρήσουν το δικαίωμα ψήφου στις εθνικές εκλογές.
Παραδείγματα
Ζευγάρι Δανών μετεγκαταστάθηκε στην Πολωνία για να εργαστεί, ενώ η κόρη τους παρέμεινε στη Δανία για σπουδές. Πηγαίνουν συχνά στην Κοπεγχάγη για να δουν την οικογένεια και τους φίλους τους και εξακολουθούν να παρακολουθούν από κοντά τις πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις στη Δανία, όπου σκοπεύουν να επιστρέψουν κάποια στιγμή στο μέλλον. Ωστόσο, δεν μπορούν να ψηφίσουν στις εθνικές εκλογές, καθώς οι Δανοί πολίτες που φεύγουν από τη χώρα τους μπορούν να παραμείνουν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους μόνον εάν σκοπεύουν να επιστρέψουν εντός δύο ετών.Βρετανός συνταξιούχος μετεγκαταστάθηκε στη Γαλλία μετά τη συνταξιοδότησή του, αλλά διατηρεί στενή επαφή με φίλους και την οικογένειά του στο Ηνωμένο Βασίλειο. Εξακολουθεί να έχει στην ιδιοκτησία του ένα διαμέρισμα στο ΗΒ και παρακολουθεί τις πολιτικές εξελίξεις στη χώρα του μέσω προγραμμάτων επικαιρότητας στο βρετανικό ραδιόφωνο και την τηλεόραση, που μεταδίδονται ευρέως σε άλλες χώρες της ΕΕ. Ωστόσο, 15 χρόνια μετά τη συνταξιοδότησή του, δεν μπορεί πλέον να ψηφίσει στις βρετανικές εθνικές εκλογές.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου