Η μεταξέλιξη του Σαρακατσάνικου Φλάμπουρα στη σημερινή Ελληνική σημαία

Η μετεξέλιξη από το το Βυζαντινό Aυτοκρατορικό Φλάμουλο,στον Σαρακατσάνικο Φλάμπουρα με Σταυρό (διδαχή Πατροκοσμά του Αιτωλού, Aγίου των Σαρακατσάνων), στο Λάβαρο της Επανάστασης του 1821 και στη σημερινή Ελληνική σημαία.
Το Διβέλλιον της διπλανής φώτο ήταν το προσωπικό φλάμουλο (οικόσημο-σημαία) του Αυτοκράτορα του Βυζαντίου, πρώτο μεταξύ των 12 συνολικά φλάμουλων του Βυζαντίου( κάθε φλάμουλο το ακολουθούσαν 500 επίλεκτοι στη μάχη).
Για χρόνια το Διβέλλιον (το πορφυρό αυτοκρατορικό φλάμουλο) αποτελούσε την κύρια απεικόνιση που έφερε ο φλάμπουρας των Σαρακατσάνων της ανατολικής Θράκης (ονομαζόμενοι Πολίτες Σαρακατσάνοι), μετέπειτα δε και των Σαρακατσάνων της Βουλγαρίας. Καθόλου τυχαίο, διότι είναι πολύ γνωστό το αυτοκρατορικό και πατριαρχικό φρόνημα στις προαιώνιες πεποιθήσεις των Σαρακατσαναίων.
Η επιρροή της διδασκαλίας του Πατροκοσμά του Αιτωλού, οδήγησε τους Σαρακατσάνους να προσθέσουν σταυρό στο δικό τους γαμήλιο οικόσημο, δημιουργώντας τον γνωστό Σαρακατσάνικο φλάμπουρα με σταυρό (που είχε μήλα ή ρόδια, θα εξηγηθεί η σημασία τους).

Στην πρώτη φωτ σαρακατσάνικος γαμήλιος φλάμπουρας,
που φέρει σταυρό με μήλα και παράλληλα έχει γαλανόλευκο σταυρό
και στο ύφασμα της σημαίας

Ο Φλάμπουρας είναι η σημαία, το λάβαρο της χαράς (γάμου) και είναι κατ’ εξοχήν σύμβολο των Σαρακατσαναίων (ο γάμος ήταν πάντα η θεμιτή και κεκαλυμμένη πολιτιστική αντίσταση «στον τόρκο και τον βόργαρο κι σόποιον διάλος τον πατέρατ» επίδοξο κατακτητή).
Οσο αλήθεια είναι ότι τη νύφη την έπαιρναν με προξενιό άλλη τόση και μεγαλύτερη είναι αλήθεια ότι τη νύφη την έκλεβαν, καβάλα στο γαμήλιο άλογο, στο δρόμο προς το γαμπρό του Προξενιού, απαράλλαχτα όπως στη μυθολογία με την αρπαγή της Περσεφόνης.

Ο Φλάμπουρας αποτελείται από το κοντάρι και τη σημαία. Το κοντάρι είναι από ξύλο, συνήθως, κρανιάς συμβολικά για να είναι γεροί ο γαμπρός και η νύφη και οι απόγονοί τους. Στον σταυρό καρφώνονται τα τρία μήλα η ρόδια που, συμβόλιζαν τον έρωτα και τη γονιμότητα, από τα ομηρικά ακόμα χρόνια. Η έννοια των νεαρών προβάτων ομηρικά αποδίδεται και ως «μήλα», η παραφθορά του οποίου οδήγησε στην σαρακατσάνικη λέξη «μηλιώρια» και «μηλιώρα» για την πρωτόγενη «πρατίνα» (προβατίνα).
Πολυποίκιλλα τα σχέδια πάνω στον φλάμπουρα και με πάμπολλους πανάρχαιους συμβολισμούς το καθένα, απαράλλαχτα όπως συνέβαινε με τα βυζαντινά φλάμουλα.
Από καταβολής του συμβολίζει τη γονιμότητα (με την έννοια της αναπαραγωγής), τον κτηνοτροφικό τρόπο ζωής των Σαρακατσάνων αλλά παράλληλα διατηρεί εθνολογικό και λατρευτικό χαρακτήρα, όπως και χαρακτήρα συλλογικής ελπίδας για τη διαιώνιση του σκλαβωμένου γένους, άρα και υπενθύμιση του καθήκοντος όλων προς τούτο.
Είναι πανάρχαιο άλλωστε το έθιμο να είναι χαρά και η προετοιμασία για τη μάχη, όπου οι πολεμιστές πήγαιναν καθαροί, χτενισμένοι και στολισμένοι…

Το λάβαρο της επανάστασης του Γένους έγινε σημαία του νεότερου Ελληνικού Κράτους

Βεβαίως, ο Πατροκοσμάς ο Αιτωλός (1.700 μχ) κήρυξε και δίδαξε εκτός από τους παντοειδείς αγράμματους ποιμένες της εποχής και όλους τους ΄Ελληνες, περί πίστεως και πατρίδος, προτρέποντας άπαντες να φτιάχνουν και να τοποθετούν σταυρούς παντού, από τα λάβαρά τους, τα βουνά τους, μέχρι το μέτωπο και το δεξί χέρι των γυναικών.

Ο Πατροκοσμάς ήταν πρότυπο για τον φλογερό στρατιωτικό κήρυκα του έπους του 1940, που μετέπειτα δίξαδε και έδωσε και παράδειγμα βίου ,ο Μητροπολίτης Φλωρίνης Πρεσπών και Εορδαίας, ο μακαριστός Γέροντας Αυγουστίνος, πάντοτε στο δίπτυχο ΧΡΙΣΤΟΣ και ΕΛΛΑΣ, ο οποίος, εκτός από το υπερπλούσιο εκκλησιαστικό και μέγα κοινωνικό έργο του, κατασκεύασε και 2 μεγάλους σταυρούς στον τόπο όπου διάβηκε ο Πατροκοσμάς, σε Φλώρινα και Σιταριά Φλωρίνης, εντός πάντα των ορίων της εκκλησιαστικής του επικράτειας.

Δρόμος προς τη Βίγλα Πισοδερίου Φλωρίνης

Ο Νομός Φλωρίνης, και ειδικότερα τα ορεινά συγκροτήματα των oρέων Βόρας, Βαρνούς, Βέρνον μέχρι και το Μαλιμάδι, αποτελεί την πατρογονική εστία των βοσκοτόπων μεγάλου εύρους Σαρακατσαναίων, που σήμερα διαβιούν στα χειμαδιά κυρίως της Θεσσαλίας και της κάτω Μακεδονίας αλλά και Σαρακατσαναίων που βρέθηκαν βορειότερα, εντός του εδάφους της σημερινής FYROM. O αριθμός των αιγοπροβάτων που έφυγαν στα χειμαδιά και δε ματαγύρισαν (ας όψεται το έρμα τα συνθετικά και τα βαμβακερά, που αντικατέστησαν το μαλλί, ως πρώτη ύλη, αλλάζοντας τα δεδομένα στην ελληνική κτηνοτροφία) ξεπερνούν τις 750 με 800 χιλιάδες αιγοπρόβατα, όλων των σαρακατσάνικων τσελιγκάτων της περιοχής. Αν βγαίνει σήμερα «ο αυγερινός» στα χειμαδιά της Θεσσαλίας ένα μεγάλο μέρος του το οφείλει στα ορεινα συμπλέγματα των βοσκοτόπων των 4 ορέων από Β. στη Δυτική Μακεδονία (Βόρας (Καιμακτσαλάν), Βαρνούς (Περιστέρι-Μπέλα Βόντα), Βέρνον (Βίτσι) Βέρμιον), ενώ τα 3 από τα παραπάνω βρίσκονται στο Νομό Φλώρινας.

Ο Κατσαντώνης

Από την άλλη, είναι γνωστό ότι καμπίσιος σαρακατσάνος δεν υπήρξε ποτέ κι όλοι έχουν την ψυχή τους στα ορεινά βοσκοτόπια των προγόνων τους, στα οποία το Γένος στάθηκε όρθιο. Το γένος των ορεσίβιων ελλήνων είναι που γέννησε τους αρματωλούς και τους κλέφτες του αγώνα για τη λευτεριά, κι η ώρα της ήρθε όταν σμίξαν τα αρματολίκια μαζί με τους τσομπαναραίους στις βουνοκορφές, την εποχή της αφύπνισης από την χρόνια σκλαβιά! Μαύρα τα ρούχα, οι κάπες, τα περισσότερα πρόβατα, έδειχνα το πένθος αλλά και την αδουλωσιά, την ανυποταξία, χωρίς τα κόκκινα φέσια και τα ζωνάρια των κάμπων , με τη στριφτή μαντίλα,την άγρια όψη, τα λυτά μαλλιά και τα μουστάκια των καπεταναίων. Η ιερή βία και τραχύτητα των Ελλήνων, σε χαλεπές εποχές σκλαβιάς κι αγραμματωσιάς (ένστικτο επιβίωσης, λόγω κατοχής από πολιτιστικά αγριότερο δυνάστη), ποτέ δεν έκρυψε την ευγενική ψυχή των Ελλήνων, που έβρισκε πάντα το δρόμο και τον τρόπο να εκδηλώνεται και να μεγαλουργεί! ‘Ετσι λοιπόν, η διδαχή του Πατροκοσμά βρήκε γόνιμο ποιμενικό έδαφος, παράδοση και μνήμες, κι ο σπόρος της αναγέννησης του έθνους γρήγορα έδωσε καρπούς….
Του Κωνσταντίνου Μπομπότα
ΥΓ: Τη σημερινή εποχή, όπου οι πατροπαράδοτες αξίες και οι σημαίες της παλιάς παραδοσιακής ελληνικής οικογένειας και της κοινωνίας των σπιτικών αυλών έχουν αντικατασταθεί από την άνομική κοινωνία της μοναξιάς των πολυκατοικιών, χωρίς προσευχές και επάρσεις σημαιών σε πολλά σχολεία και χωρίς φωτεινά κοινωνικά παραδείγματα, οι παραδοσιακές οργανώσεις των ομάδων του ελληνισμού,κι οι σημερινές πολιτιστικές αμφικτυωνίες ελληνισμού καλύπτουν μερικώς τα παραπάνω κενά…

πηγή: hxwsarakatsanwn