Παγκόσμια πρωτοπορία: Θεραπεία υπογονιμότητας από Έλληνα επιστήμονα

Πειραματική τεχνική που εφάρμοσε ο γυναικολόγος Κωνσταντίνος Σφακιανούδης επέτρεψε σε δύο γυναίκες να κυοφορήσουν παρά το γεγονός ότι βρίσκονταν σε πρόωρη εμμηνόπαυση. Μάλιστα, οι δύο γυναίκες κατάφεραν να μείνουν έγκυες με δικά τους ωάρια και όχι από δότριες.

Στην πρώτη περίπτωση, μια 40χρονη Γερμανίδα, η οποία προσπαθούσε για πάνω από έξι χρόνια να κάνει δεύτερο παιδί και είχε κάνει έξι ανεπιτυχείς προσπάθειες εξωσωματικής γονιμοποίησης, υπεβλήθη στην πειραματική θεραπεία στην Αθήνα και επέστρεψε στη Γερμανία. Εκεί, μετά από μια νέα θεραπεία υπογονιμότητας, απελευθέρωσε τρία δικά της ωάρια, δύο από τα οποία μπορούσαν να γονιμοποιηθούν εξωσωματικά. Τελικά, ένα γονιμοποιημένο έμβρυο εισήχθη στην μήτρα της και σήμερα είναι έγκυος έξι μηνών.
Η δεύτερη γυναίκα, μια 39χρονη από την Ολλανδία, η οποία δεν είχε εμμηνορρυσία για τέσσερα χρόνια και εμφάνιζε όλα τα άλλα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, επίσης υπεβλήθη την πειραματική θεραπεία πέρυσι το Δεκέμβριο στην Αθήνα και, μετά από ένα μήνα, άρχισε να έχει ξανά εμμηνορρυσία. Στη συνέχεια, έκανε εξωσωματική γονιμοποίηση στην Ολλανδία με δικά της ωάρια και ένα έμβρυο εμφυτεύθηκε στη μήτρα της. Όμως, μετά από μερικούς μήνες εγκυμοσύνης, απέβαλε.
«Παρά την αποβολή, η περίπτωσή της είναι πολύ ενθαρρυντική», εξηγεί ο κ. Σφακιανούδης και αισιοδοξεί ότι η γυναίκα θα ξαναπροσπαθήσει. Η πειραματική θεραπεία είχε γίνει αρχικά γνωστή πέρυσι τον Ιούλιο, όταν για πρώτη φορά ο κ. Σφακιανούδης ανακοίνωσε στο ετήσιο συνέδριο της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας στο Ελσίνκι ότι πιθανώς βρήκε ένα τρόπο να αναστρέφει την εμμηνόπαυση, ιδίως την πρόωρη, μέσω της έγχυσης πλάσματος αίματος πλούσιου σε αιμοπετάλια, επιτρέποντας έτσι την απελευθέρωση και τη λήψη ωαρίων από τις ωοθήκες.

Πρωτοποριακή μέθοδος παγκοσμίως

Ωστόσο, σύμφωνα με νεότερα στοιχεία που φέρνει στο φως το New Scientist, πλέον επιβεβαιώνεται για πρώτη φορά ότι μια γυναίκα σε εμμηνόπαυση μπορεί όντως να μείνει έγκυος με τα δικά της ωάρια χάρη σε αυτή τη μέθοδο. Η επιστημονική ομάδα συλλέγει αίμα από την ασθενή και μετά από φυγοκέντρησή του, απομονώνει πλάσμα πλούσιο σε αιμοπετάλια, το οποίο εγχύεται απευθείας στις ωοθήκες και στη μήτρα.
Όπως εξηγεί ο κ. Σφακιανούδης, με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, «μέχρι στιγμής καμία άλλη ομάδα στον κόσμο δεν έχει εφαρμόσει αυτή την τεχνική, αλλά είναι πολύ πιθανό ότι θα τη μιμηθεί στο μέλλον». Μέχρι σήμερα η πειραματική θεραπεία έχει δοκιμαστεί σε πάνω από 180 γυναίκες, από τις οποίες πολλές έπασχαν από διαταραχή του ενδομητρίου, ενώ μερικές, ηλικίας 34 έως 51 ετών, είχαν εισέλθει σε εμμηνόπαυση.
Σύντομα θα υπογραφεί σύμβαση με το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ, ώστε να πραγματοποιηθεί πολυκεντρική κλινική δοκιμή της θεραπείας στην Ελλάδα και στις ΗΠΑ, η οποία θα είναι ελεγχόμενη με έγχυση ψευδο-πλάσματος σε γυναίκες της ομάδας ελέγχου. Παράλληλα, ετοιμάζεται επιστημονική δημοσίευση σε επιστημονικό έντυπο για θέματα ανθρώπινης αναπαραγωγής.
Άλλοι επιστήμονες χαρακτήρισαν ελπιδοφόρα τα έως τώρα αποτελέσματα, αλλά επεσήμαναν ότι θα χρειαστεί να γίνουν κλινικές δοκιμές, προτού εξαχθούν οριστικά συμπεράσματα. Προς το παρόν, και οι ίδιοι οι Έλληνες επιστήμονες δεν είναι βέβαιοι πώς ακριβώς δουλεύει η τεχνική τους. Πιθανώς το πλάσμα του αίματος «αφυπνίζει» τα βλαστικά κύτταρα των ωοθηκών, «ενθαρρύνοντάς» τα έτσι να παράγουν ωάρια. Επειδή, όμως, δεν είναι καν σίγουρο ότι τέτοια βλαστοκύτταρα υπάρχουν στις ωοθήκες, μια εναλλακτική εξήγηση είναι το πλάσμα το ίδιο να περιέχει βλαστικά κύτταρα που μεταφέρει στις ωοθήκες.
Εφόσον ολοκληρωθεί με επιτυχία η σχεδιαζόμενη κλινική δοκιμή, η θεραπεία θα μπορούσε στη συνέχεια να χρησιμοποιηθεί ευρέως για επιτρέψει να μείνουν έγκυες γυναίκες μεγαλύτερες ηλικίας, αλλά και νεότερες με πρόωρη εμμηνόπαυση (τυπικά ξεκινά γύρω στα 50, αλλά περίπου το 1% των γυναικών έχουν εμμηνόπαυση πριν τα 40). Επίσης, πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να έχουν γυναίκες που έχουν υποβληθεί σε χημειοθεραπεία λόγω καρκίνου.

ΠΗΓΗ