Κυκλική οικονομία: Πρόοδος σε βασικές πρωτοβουλίες της Επιτροπής

Έναν χρόνο μετά την έγκριση της δέσμης μέτρων για την κυκλική οικονομία, η Επιτροπή παρουσιάζει σήμερα έκθεση σχετικά με την υλοποίηση και την πρόοδο των βασικών πρωτοβουλιών στο πλαίσιο του σχεδίου δράσης που κατάρτισε το 2015.
Πέραν της έκθεσης, η Επιτροπή προχώρησε επίσης στις εξής ενέργειες:

• έλαβε σήμερα περαιτέρω μέτρα δημιουργώντας, σε συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), πλατφόρμα για τη χρηματοδότηση της κυκλικής οικονομίας μέσω της οποίας θα έρθουν σε επαφή μεταξύ τους οι επενδυτές και οι φορείς καινοτομίας
• εξέδωσε κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη όσον αφορά τη μετατροπή των αποβλήτων σε ενέργεια
• πρότεινε στοχευμένη βελτίωση της νομοθεσίας σχετικά με ορισμένες επικίνδυνες ουσίες σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού.

Με βάση τη δυναμική του Επενδυτικού Σχεδίου για την Ευρώπη, το οποίο ήδη έως το τέλος του 2016 κινητοποίησε επενδύσεις ύψους 164 δισ. ευρώ, η πλατφόρμα για τη χρηματοδότηση της κυκλικής οικονομίας θα ενισχύσει τον σύνδεσμο μεταξύ των υφιστάμενων μέσων, όπως το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (ΕΤΣΕ) και η πρωτοβουλία InnovFin – Χρηματοδοτήσεις της ΕΕ για την Καινοτομία, η οποία υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020», και ενδεχομένως θα αναπτύξει νέα χρηματοδοτικά μέσα για έργα της κυκλικής οικονομίας. Η πλατφόρμα θα προωθήσει τη συνεργασία μεταξύ της Επιτροπής, της ΕΤΕπ, των εθνικών αναπτυξιακών τραπεζών, των θεσμικών επενδυτών και άλλων ενδιαφερόμενων φορέων, ενώ παράλληλα θα παρέχει ενημέρωση όσον αφορά τις επενδυτικές ευκαιρίες στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας και θα προωθεί τις βέλτιστες πρακτικές στους δυνητικούς φορείς προώθησης, θα αναλύει τα σχέδια και τις ανάγκες τους για χρηματοδότηση, και θα παρέχει συμβουλές σχετικά με τη συγκρότηση και την τραπεζική ελκυστικότητα.
Η σημερινή ανακοίνωση της Επιτροπής σχετικά με τον ρόλο των διεργασιών μετατροπής αποβλήτων σε ενέργεια στο πλαίσιο της κυκλικής οικονομίας θα μεγιστοποιήσει τα οφέλη αυτού του μικρού αλλά καινοτόμου μέρους του εθνικού ενεργειακού μείγματος. Το εν λόγω έγγραφο παρέχει κατευθυντήριες γραμμές προς τα κράτη μέλη ώστε να επιτευχθεί η σωστή αναλογία της ικανότητας παραγωγής ενέργειας από απόβλητα, δίνοντας έμφαση στον ρόλο της ιεράρχησης των αποβλήτων, στο πλαίσιο της οποίας οι επιλογές για τη διαχείριση των αποβλήτων κατατάσσονται σύμφωνα με τη βιωσιμότητά τους και δίνεται απόλυτη προτεραιότητα στην πρόληψη και την ανακύκλωση των αποβλήτων. Επίσης, η ανακοίνωση βοηθά στη βελτιστοποίηση της συμβολής των αποβλήτων για την Ενεργειακή Ένωση και στην αξιοποίηση των ευκαιριών για διασυνοριακές εταιρικές σχέσεις, όπου αυτό είναι σκόπιμο και σύμφωνα με τους περιβαλλοντικούς μας στόχους.
Η δέσμη μέτρων που εγκρίθηκε σήμερα από την Επιτροπή περιέχει επίσης πρόταση για την επικαιροποίηση της νομοθεσίας σχετικά με τον περιορισμό της χρήσης ορισμένων επικίνδυνων ουσιών σε είδη ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού (οδηγία RoHS). Η πρόταση προωθεί την υποκατάσταση των επικίνδυνων ουσιών ώστε να καταστεί πιο αποδοτική η ανακύκλωση των κατασκευαστικών μερών. Οι προτεινόμενες τροποποιήσεις θα διευκολύνουν περαιτέρω τις λειτουργίες της αγοράς μεταχειρισμένων προϊόντων (π.χ. μεταπώληση), καθώς και την επισκευή ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Εκτιμάται ότι χάρη στα μέτρα αυτά θα αποφεύγονται πάνω από 3 000 τόνοι επικίνδυνων αποβλήτων ετησίως στην ΕΕ και θα καταστεί δυνατή η εξοικονόμηση πρώτων υλών και ενέργειας. Μόνο στον τομέα της υγείας, θα μπορούσε να επιτευχθεί εξοικονόμηση δαπανών για την υγειονομική περίθαλψη της τάξεως των 170 εκατ. ευρώ κατ' εκτίμηση.
Τέλος, η Επιτροπή, στην έκθεσή της σχετικά με την πρόοδο που σημειώθηκε από το περασμένο έτος, απαριθμεί τα βασικά μέτρα που ελήφθησαν σε τομείς όπως τα απόβλητα, ο οικολογικός σχεδιασμός, η σπατάλη τροφίμων, τα οργανικά λιπάσματα, οι εγγυήσεις για τα καταναλωτικά αγαθά, καθώς και η καινοτομία και οι επενδύσεις. Οι αρχές της κυκλικής οικονομίας ενσωματώθηκαν σταδιακά στις βέλτιστες πρακτικές του κλάδου, στις «πράσινες» δημόσιες συμβάσεις, στη χρήση των κονδυλίων της πολιτικής για τη συνοχή, καθώς και στους τομείς των κατασκευών και των υδάτων μέσω νέων πρωτοβουλιών. Για να υλοποιηθεί η μετάβαση στην κυκλική οικονομία, η Επιτροπή καλεί το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο να προχωρήσουν στην έγκριση των νομοθετικών προτάσεων για τα απόβλητα, σύμφωνα με την κοινή δήλωση για τις νομοθετικές προτεραιότητες της ΕΕ εντός του 2017. Η Επιτροπή έχει αναλάβει τη δέσμευση το επόμενο έτος να παραγάγει περισσότερα αποτελέσματα σε σχέση με το σχέδιο δράσης για την κυκλική οικονομία, μεταξύ άλλων με στρατηγική για τις πλαστικές ύλες, πλαίσιο παρακολούθησης για την κυκλική οικονομία και πρόταση για την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης του νερού.