Πρωτοβουλία για τους νέους: Ευρωπαϊκή στρατηγική για μια εκπαίδευση με το βλέμμα στο μέλλον

Νέες πρωτοβουλίες για τη σχολική και την τριτοβάθμια εκπαίδευση εγκρίθηκε χθες από την ΕΕ, μεταξύ αυτών και μια πρόταση για την παρακολούθηση της σταδιοδρομίας των αποφοίτων που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να συγκεντρώνουν στοιχεία σχετικά με την πορεία που ακολουθούν οι απόφοιτοι μετά το πέρας των σπουδών τους.
Γενικότερος σκοπός των πρωτοβουλιών αυτών είναι να βοηθήσουν τα κράτη μέλη να παρέχουν υψηλής ποιότητας και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση σε όλους τους νέους μέσω σειράς συγκεκριμένων δράσεων. Έτσι, οι νέοι θα αποκτούν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που χρειάζονται για να συμμετέχουν πλήρως στην κοινωνία, θα είναι σε θέση να ανταποκρίνονται σε νέες ευκαιρίες και προκλήσεις που τους προσφέρουν, για παράδειγμα, η παγκοσμιοποίηση και οι τεχνολογικές αλλαγές, και θα μπορούν να προσαρμόζουν τις σπουδές τους στις ανάγκες της αγοράς εργασίας.
Οι νέοι χρειάζονται ευρύ φάσμα ικανοτήτων που θα τους επιτρέψει να πετύχουν στη ζωή τους, να κάνουν μια εργασία που να τους γεμίζει και να είναι ενεργοί πολίτες, ανεξάρτητα από την προέλευσή τους. Η εκπαίδευση παίζει κομβικό ρόλο ώστε να έχουν την καλύτερη δυνατή αφετηρία για να πετύχουν τους στόχους αυτούς. Πρέπει όμως να ληφθούν μέτρα ώστε να βελτιωθούν η ποιότητα και οι επιδόσεις των εκπαιδευτικών συστημάτων στην Ευρώπη, έτσι ώστε να συμβαδίζουν με τις κοινωνικές αλλαγές και να βοηθούν όλα τα παιδιά και τους νέους. Οι αποφάσεις στον εκπαιδευτικό τομέα λαμβάνονται σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο, αλλά η ΕΕ στηρίζει τα κράτη μέλη, σεβόμενη ταυτόχρονα πλήρως την αρχή της επικουρικότητας.
Όσον αφορά τα σχολεία, σύμφωνα με στοιχεία των κρατών μελών πρέπει να αναληφθεί δράση σε τρεις τομείς, στους οποίους η στήριξη της ΕΕ μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση σημαντικών προκλήσεων:

• ενίσχυση της ποιότητας και της πρόσβασης στα σχολεία·
• στήριξη των άριστων εκπαιδευτικών και διευθυντών σχολείων·
• βελτίωση της διακυβέρνησης των συστημάτων σχολικής εκπαίδευσης.

Η Επιτροπή προτείνει να συμπληρώσει τις δράσεις των κρατών μελών στους εν λόγω τρεις τομείς στηρίζοντας την αμοιβαία μάθηση, ενισχύοντας τη συλλογή στοιχείων για τις βέλτιστες πρακτικές στην εκπαίδευση και συνδράμοντας στις εθνικές μεταρρυθμίσεις για τα κράτη μέλη που το επιθυμούν. Παραδείγματα της στήριξης αυτής είναι η προώθηση της ανάπτυξης ικανοτήτων και της διαπολιτισμικής μάθησης μέσω συνεργασιών μεταξύ σχολείων, της κινητικότητας και των προγραμμάτων ηλεκτρονικής αδελφοποίησης στο πλαίσιο του προγράμματος Erasmus+· η ενίσχυση της μάθησης από ομοτίμους σχετικά με την επαγγελματική σταδιοδρομία και την επαγγελματική εξέλιξη των εκπαιδευτικών και των διευθυντών σχολείων· και η δημιουργία νέου μηχανισμού στήριξης που θα συνδράμει τα κράτη μέλη που ζητούν βοήθεια για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή εκπαιδευτικών μεταρρυθμίσεων.
Η νέα στρατηγική για την τριτοβάθμια εκπαίδευση βασίζεται στο θεματολόγιο εκσυγχρονισμού του 2011. Στην ανακοίνωση που εγκρίθηκε σήμερα, η Επιτροπή παρουσιάζει τα σχέδιά της όσον αφορά τέσσερις κύριες δράσεις:

• εξασφαλίζεται ότι οι απόφοιτοι της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ολοκληρώνουν τις σπουδές τους με τις δέσμες δεξιοτήτων που χρειάζονται για τις ανάγκες τους αλλά και τις ανάγκες της σύγχρονης οικονομίας·
• οικοδομούνται συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης χωρίς αποκλεισμούς·
• εξασφαλίζεται ότι τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης συμβάλλουν στην καινοτομία στην υπόλοιπη οικονομία·
• παρέχεται στήριξη στα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και στις κυβερνήσεις ώστε να αξιοποιούν στο μέγιστο τους διαθέσιμους ανθρώπινους και οικονομικούς πόρους.

Τέλος, προκειμένου να εξασφαλιστεί ότι η τριτοβάθμια εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της οικονομίας και στη δημιουργία θέσεων εργασίας, τα πανεπιστήμια πρέπει να προσαρμόζουν τα προγράμματα σπουδών τους στις τρέχουσες και στις προβλεπόμενες ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας, ενώ οι μέλλοντες φοιτητές χρειάζονται ενημερωμένα, τεκμηριωμένα στοιχεία όταν αποφασίζουν ποια μαθήματα να επιλέξουν. Γι' αυτό η Επιτροπή υποβάλλει παράλληλα πρόταση σύστασης του Συμβουλίου για την παρακολούθηση των αποφοίτων, στο πλαίσιο του νέου θεματολογίου δεξιοτήτων για την Ευρώπη, η οποία καλύπτει και τους αποφοίτους προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, πέραν από τους αποφοίτους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Έτσι, θα ενθαρρυνθούν και θα στηριχτούν οι αρχές των κρατών μελών ώστε να βελτιώσουν την ποιότητα και τη διαθεσιμότητα των πληροφοριών ως προς την εξέλιξη ή την περαιτέρω κατάρτιση των αποφοίτων.
Εξάλλου, η Επιτροπή πρότεινε σήμερα έναν προϋπολογισμό για τα τρία επόμενα χρόνια, καθώς και μια ειδική νομική βάση για το Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης.
Σύμφωνα με τα τελευταία πορίσματα της έρευνας για το πρόγραμμα διεθνούς αξιολόγησης μαθητών (PISA) εντοπίστηκαν αδυναμίες στην ανάπτυξη ικανοτήτων στο επίπεδο της σχολικής εκπαίδευσης. Τα σχολεία δύνανται επίσης να συμβάλουν περισσότερο στην προώθηση της κοινωνικής δικαιοσύνης και να βελτιώσουν την ανταπόκρισή τους στις ραγδαίες τεχνολογικές και ψηφιακές αλλαγές που επηρεάζουν σε βάθος τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Τα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν, περαιτέρω, να βοηθήσουν στην ενίσχυση της οικονομίας των περιοχών όπου βρίσκονται και αποτελούν ζωτικής σημασίας κινητήρια δύναμη της καινοτομίας.