Έναρξη ισχύος της εμπορικής συμφωνίας ΕΕ-Καναδά

Αύριο Πέμπτη 21 Σεπτεμβρίου αρχίζει να ισχύει προσωρινά η Συνολική Οικονομική Εμπορική Συμφωνία (CETA) μεταξύ της ΕΕ και του Καναδά.
Η προσωρινή εφαρμογή της CETA στις 21 Σεπτεμβρίου έπεται της έγκρισής της από τα κράτη μέλη της ΕΕ, όπως αποτυπώθηκε στο Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ωστόσο, θα αρχίσει να ισχύει πλήρως και οριστικά, μόλις την κυρώσουν όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Η Επιτροπή θα συνεργαστεί με τα κράτη μέλη της ΕΕ και τον Καναδά, για να διασφαλίσει την εύρυθμη και αποτελεσματική εφαρμογή της.

Τι ακριβώς θα κάνει η CETA;

Η CETA προσφέρει νέες ευκαιρίες εξαγωγών προς τον Καναδά στις επιχειρήσεις κάθε μεγέθους της ΕΕ. Θα τους επιτρέψει να εξοικονομούν 590 εκατ. ευρώ ετησίως — το ποσό που καταβάλλουν σε δασμούς για εμπορεύματα που εξάγονται στον Καναδά. Από τις 21 Σεπτεμβρίου η CETA εξαλείφει δασμούς για το 98 % των προϊόντων (δασμολογικές κλάσεις) τα οποία η ΕΕ εμπορεύεται με τον Καναδά. Επίσης, εξασφαλίζει στις επιχειρήσεις της ΕΕ την καλύτερη πρόσβαση που έχει μέχρι στιγμής δοθεί σε επιχειρήσεις εκτός Καναδά στην υποβολή προσφορών για δημόσιες συμβάσεις της χώρας — όχι μόνο σε ομοσπονδιακό αλλά και σε περιφερειακό και δημοτικό επίπεδο.
Η συμφωνία θα ωφελήσει ιδίως τις μικρότερες επιχειρήσεις που δυσκολεύονται περισσότερο να επωμιστούν το κόστος της γραφειοκρατίας που συνεπάγονται οι εξαγωγές στον Καναδά. Οι μικρές επιχειρήσεις θα εξοικονομήσουν χρόνο και χρήμα, αποφεύγοντας, για παράδειγμα, επικαλυπτόμενες απαιτήσεις δοκιμών προϊόντων, χρονοβόρες τελωνειακές διαδικασίες και σημαντικά νομικά έξοδα. Οι αρχές των κρατών μελών που ασχολούνται με την προώθηση των εξαγωγών είναι έτοιμες να βοηθήσουν τις επιχειρήσεις να αρχίσουν εξαγωγές, να τονώσουν τις υπάρχουσες εμπορικές συναλλαγές και να προσελκύσουν επενδύσεις.
Η CETA θα δημιουργήσει νέες ευκαιρίες για τους Ευρωπαίους γεωργούς και τους παραγωγούς τροφίμων, ενώ παράλληλα θα προστατεύει πλήρως τους ευαίσθητους τομείς της ΕΕ. Η ΕΕ άνοιξε περαιτέρω την αγορά της για ορισμένα ανταγωνιστικά προϊόντα από τον Καναδά με περιορισμένο και προσαρμοσμένο τρόπο, ενώ παράλληλα εξασφάλισε αυξημένη πρόσβαση στην καναδική αγορά για σημαντικά ευρωπαϊκά εξαγόμενα προϊόντα. Σε αυτά συγκαταλέγονται τα τυριά, οι οίνοι και τα οινοπνευματώδη ποτά, τα φρούτα και τα λαχανικά, καθώς και μεταποιημένα προϊόντα. Η CETA θα προστατεύει επίσης 143 «γεωγραφικές ενδείξεις» της ΕΕ στον Καναδά, τοπικά τρόφιμα και ποτά υψηλής ποιότητας.
Τα 500 εκατομμύρια καταναλωτών της ΕΕ θα επωφεληθούν επίσης από τη CETA. Η συμφωνία προσφέρει μεγαλύτερη επιλογή διατηρώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα, καθώς μόνον τα προϊόντα και οι υπηρεσίες που σέβονται πλήρως όλους τους κανονισμούς της ΕΕ θα μπορούν να εισέρχονται στην αγορά της ΕΕ. Η CETA δεν θα αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ ρυθμίζει την ασφάλεια των τροφίμων, συμπεριλαμβανομένων των γενετικά τροποποιημένων προϊόντων ή της απαγόρευσης του βοδινού κρέατος που περιέχει ορμόνες.
Η συμφωνία προσφέρει επίσης μεγαλύτερη ασφάλεια δικαίου στην οικονομία των υπηρεσιών, βελτιώνει την κινητικότητα των υπαλλήλων εταιρειών και καθορίζει ένα πλαίσιο αμοιβαίας αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων για σειρά επαγγελμάτων, από τους αρχιτέκτονες έως τους χειριστές γερανών.
Επιπλέον, τα κράτη μέλη θα εξακολουθήσουν να έχουν τη δυνατότητα να οργανώνουν τις δημόσιες υπηρεσίες όπως επιθυμούν. Μια κοινή ερμηνευτική πράξη, η οποία θα έχει νομική ισχύ, διασαφήνισε περαιτέρω αυτό καθώς και άλλα θέματα. Εξηγεί με σαφήνεια και χωρίς αμφισημία τα συμφωνηθέντα μεταξύ Καναδά και ΕΕ για σειρά άρθρων της CETA.

Διαδικασία και επόμενα βήματα

Η ΕΕ και ο Καναδάς υπέγραψαν τη CETA στις 30 Οκτωβρίου 2016, κατόπιν της έγκρισης των κρατών μελών της ΕΕ, όπως αποτυπώθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου. Στις 15 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έδωσε επίσης την έγκρισή του. Στις 16 Μαΐου 2017 η καναδική πλευρά κύρωσε τη CETA. Έτσι, άνοιξε ο δρόμος για την προσωρινή εφαρμογή της συμφωνίας, μόλις ο Καναδάς ενέκρινε όλες τις απαιτούμενες εκτελεστικές διατάξεις.
Η CETA θα εφαρμοστεί πλήρως, μόλις όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ κυρώσουν τη συμφωνία σύμφωνα με τις αντίστοιχες συνταγματικές τους επιταγές. Όταν η CETA τεθεί σε πλήρη ισχύ, ένα νέο και βελτιωμένο σύστημα επενδυτικών δικαστηρίων θα αντικαταστήσει τον τρέχοντα μηχανισμό επίλυσης διαφορών μεταξύ επενδυτών και κρατών (ISDS) που υπάρχει σε πολλές διμερείς εμπορικές συμφωνίες τις οποίες διαπραγματεύτηκαν στο παρελθόν κυβερνήσεις κρατών μελών της ΕΕ. Ο νέος μηχανισμός θα είναι διαφανής και δεν θα βασίζεται σε ειδικά (ad hoc) δικαστήρια.