Οι απαρχές του γλωσσικού ζητήματος ανάγονται στην εποχή των αλεξανδρινών φιλολόγων, και μόνο αν ξεκινήσει κανείς από εκεί την εξιστόρησή του, μπορεί να δει το όλο ζήτημα στις σωστές του διαστάσεις.
Οι λόγιοι Έλληνες γραμματικοί των αλεξανδρινών και μετέπειτα ρωμαϊκών χρόνων, αρνούμενοι να δεχτούν ότι η γλώσσα εξελίσσεται, προσκολλούνταν τυφλά και δουλικά στους αρχαίους τύπους της κλασικής λογοτεχνίας. Νόμιζαν ότι αρκεί να ξαναφέρουν σε χρήση την αρχαία αττική με τα απαρέμφατα, τις ευκτικές, τους δυϊκούς και ο,τι άλλο είχε αχρηστευτεί από την γλωσσική εξέλιξη, για να λάμψει και πάλι στον ελληνισμό λογοτεχνική ακμή αντίστοιχη με την κλασική.