Άγιος Ιωάννης Ριγανάς Σπολάιτας, ένα μνημείο βυζαντινής τέχνης στον Αχελώο

Πλάι στη λίμνη Στράτου, κοντά στη παλαιά γέφυρα του Αχελώου και πάνω σε λοφίσκο υψώνεται ο ναός του Αγίου Ιωάννου του Ριγανά που χρονολογείται στα 1815.
Πρόκειται για ένα μνημείο βυζαντινής τέχνης με διαστάσεις 9.50 x 4.70, χωρίς την αψίδα, ενώ είναι σταυροειδής με τρούλλο.
Εσωτερικά το τετράγωνο που δημιουργούν τέσσερις, εφαπτόμενοι στις μακριές πλευρές, πεσσοί στέφεται με τόξα. Τα τόξα αυτά και τα σφαιρικά τρίγωνα υποβαστάζουν τον ευρύ εξωτερικά και ελλειψοειδή εσωτερικά τρούλο. Οι στέγες καλύπτονται με σχιστόπλακες.
Στην ανατολική πλευρά δημιουργούνται τρεις κόγχες, από τις οποίες η κεντρική εξέχει. Είναι ημικυκλική, αλλά το ημικύκλιο διακόπτεται εξωτερικά, δημιουργώντας στην κάτοψη ανεπαίσθητες γωνίες.

Βίντεο: Ανδρέας Κουτσοθανάσης
Η τοιχοποιία είναι από ελαφρά επεξεργασμένες ασβεστόπετρες που τοποθετούνται σε οριζόντιες στρώσεις με τη βοήθεια κονιάματος. Εσωτερικά η κατά μήκος και η εγκάρσια καμάρα, όπως και ο τρούλος, διαμορφώνονται με μαστοριά και τέχνη και θυμίζουν τον εμπειρικό τεχνίτη της Αγίας Παρασκευής Παλιάμπελων.
Το περιθύρωμα της δυτικής εισόδου είναι κατασκευασμένο με πελεκετή μονοκόμματη πέτρα και στο επάνω μέρος ανοίγεται μικρή τυφλή κόγχη, όπου χαράσσεται η χρονολογία κατασκευής του ναού: 1815. Στην ανατολική πλευρά με μυστρί σημειώνεται η ίδια χρονολογία.


Πληροφορίες: Αθ. Παλιούρας, καθηγητής Βυζαντινής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων