Παγκόσμια πυρκαγιά

Δύσκολα μπορεί να μην χαρακτηρίσει κανείς ως δειλία την παραίτηση ενός πρωθυπουργού ο οποίος, αφού υπέγραψε το οδυνηρότερο μνημόνιο των τελευταίων ετών (κυρίως λόγω του ξεπουλήματος της δημόσιας περιουσίας, αυτή τη φορά συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, καθώς επίσης των ενεργειακών αποθεμάτων), δεν είχε το θάρρος να το εφαρμόσει – επειδή έτσι θα έδειχνε το αληθινό του πρόσωπο στους Έλληνες Πολίτες, ειδικά σε αυτούς που τον ανέδειξαν στην εξουσία, πιστεύοντας στις καιροσκοπικές προεκλογικές του δεσμεύσεις.
Με τον τρόπο αυτό προκάλεσε ξανά μία καταστροφική πολιτική αστάθεια στη χώρα, η οποία ενδεχομένως θα φτάσει στο ζενίθ της μετά τη διενέργεια των πρόωρων εκλογών – στις οποίες θα συμμετέχει χωριστά εκείνο το «αριστερό» μέρος του κόμματος του που υποστηρίζει την επιστροφή στο εθνικό νόμισμα, τασσόμενο εναντίον του πρωθυπουργού, ενώ δεν θα υπάρχουν πια νικητές, αλλά μόνο ηττημένοι.
Πρόκειται ασφαλώς για μία πολύ δυσάρεστη εξέλιξη σε μία χώρα που, έχοντας χάσει πάρα πολλές ευκαιρίες να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τα προβλήματα της, εν ανάγκη ακόμη και χρεοκοπώντας, ευρίσκεται πλέον «με την πλάτη στον τοίχο», χωρίς καμία απολύτως ρεαλιστική δυνατότητα αντίδρασης – κινδυνεύοντας πολύ σοβαρά να μετατραπεί σε ένα αποτυχημένο κράτος (failed state).
Όσον αφορά τους ίδιους τους Έλληνες, οι οποίοι καλούνται ουσιαστικά να επιλέξουν μία τυπική κυβέρνηση, αφού η χώρα τους εξουσιάζεται πλέον από τη Γερμανία, θα βρεθούν σε μία πολύ δύσκολη θέση – επειδή οι επιλογές που θα έχουν στη διάθεση τους θα είναι η μία χειρότερη από την άλλη.
Ως συνήθως βέβαια η Ελλάδα είναι η «κορυφή του παγόβουνου», αφού εντός της Ευρωζώνης υπάρχουν πολλές άλλες χώρες με μεγάλα προβλήματα, όπως η Ιταλία, ενώ οι συζητήσεις που αφορούν τη διάσπαση της, σαφώς μη λειτουργικής, νομισματικής ένωσης πολλαπλασιάζονται – με τελευταία τη γερμανική αριστερά (πηγή), η οποία τοποθετείται υπέρ ενός διαφορετικού συναλλαγματικού συστήματος, ενώ στο παρασκήνιο εντείνεται η σύγκρουση της Γαλλίας με τη Γερμανία.
Στον υπόλοιπο πλανήτη όλοι προσπαθούν εναγωνίως να διαπιστώσουν το είδος της κρίσης, από την οποία πλήττεται σήμερα – χωρίς αποτέλεσμα, αφού πρόκειται για την τέλεια καταιγίδα, για το συντονισμό δηλαδή πολλών κρίσεων μαζί, την κατάληξη των οποίων κανένας δεν είναι σε θέση να γνωρίζει. Ειδικότερα τα εξής:

Η ενεργειακή κρίση

Έχοντας αναφερθεί πολλές φορές στο θέμα (άρθρο), θα σημειώσουμε μόνο πως η Σαουδική Αραβία συνεχίζει να πλημμυρίζει με πετρέλαιο τον πλανήτη, παρά το ότι κινδυνεύει να χάσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα χρεοκοπώντας (ανάλυση) – με αποτέλεσμα να μειώνονται συνεχώς οι τιμές του, έχοντας φτάσει στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαετιών.
Η αιτία είναι κυρίως η πρόθεση της μεγαλύτερης παραγωγού πετρελαίου, η οποία έχει το χαμηλότερο κόστος εξόρυξης σε σχέση με όλες τις άλλες χώρες, να κερδίσει τα μερίδια αγοράς που έχασε τα τελευταία χρόνια – αφενός μεν λόγω του ότι ανακαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1980 νέα κοιτάσματα στη Βόρεια Θάλασσα, στην Αλάσκα, στο Μεξικό και στον Καναδά, αφετέρου επειδή η προσφορά αυξήθηκε ξανά, από χώρες όπως η Ρωσία, η Βραζιλία και ειδικά οι Η.Π.Α., με την ανακάλυψη της μεθόδου του σχιστόλιθου.
Ως εκ τούτου, υπό την ηγεσία της Σαουδικής Αραβίας, τα κράτη του OPEC άνοιξαν τους κρουνούς το 2014,παύοντας μετά από 15 χρόνια να καθορίζουν το ύψος των τιμών με τις αυξομειώσεις της παραγωγής τους – με την παραγωγή της Σαουδικής Αραβίας να αυξάνεται γεωμετρικά το 2015, όπως φαίνεται από το γράφημα που ακολουθεί.

Οι καμπύλες στο γράφημα δείχνουν την παραγωγή της χώρας σε 1.000 βαρέλια ανά ημέρα για τα έτη 2012 έως 2015 – όπου η καφέ καμπύλη για το 2015 τεκμηριώνει τη συνεχή αύξηση της, έχοντας φτάσει τον Ιούλιο στα 10,5 εκ. βαρέλια ανά ημέρα.
Ως εκ τούτου, το μερίδιο αγοράς της Σαουδικής Αραβίας παγκοσμίως έφτασε στο 13% – δημιουργώντας τεράστια προβλήματα στους παραγωγούς πετρελαίου υψηλού κόστους, όπως η Βραζιλία, ο Καναδάς και οι Η.Π.Α. Με την προοπτική τώρα της εισόδου του Ιράν στην παγκόσμια αγορά το 2016, η κατάσταση θα επιδεινωθεί περαιτέρω – οπότε οι τιμές του πετρελαίου δύσκολα θα ανακάμψουν.

Η ασιατική κρίση

Ενώ όλα τα βλέμματα έχουν επικεντρωθεί στην υποτίμηση του κινεζικού νομίσματος, στις υπόλοιπες αναδυόμενες οικονομίες της Ασίας οι υποτιμήσεις είναι πολύ μεγαλύτερες – με αποτέλεσμα να φοβούνται αρκετοί την επιστροφή της κρίσης του 1997/98.
Στο γράφημα που ακολουθεί φαίνεται πως το νόμισμα της Μαλαισίας (Ringgit, μαύρη καμπύλη), καθώς επίσης της Ινδονησίας (Rupiah, μπλε καμπύλη), είναι στα χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με το δολάριο, μετά το 1998 – γεγονός που προβληματίζει και τις δύο χώρες.

Εν τούτοις, αφενός μεν μόνο τα δύο παραπάνω νομίσματα έφτασαν σε τόσο χαμηλά επίπεδα, αφετέρου οι αιτίες της πτώσης τους είναι διαφορετικές, συγκριτικά με το 1988 – αφού τότε οφειλόταν στις μαζικές εκροές των ξένων κερδοσκοπικών κεφαλαίων, ενώ ειδικά η πτώση της ινδονησιακής ρουπίας είναι συνδεδεμένη σήμερα με την καθοδική πορεία της τιμής του πετρελαίου.
Επομένως, στην προκειμένη περίπτωση δεν πρέπει να χαρακτηρίζεται ως ασιατική η κρίση, αλλά ως μία ενεργειακή κρίση, συμπεριλαμβανομένων των υπολοίπων πρώτων υλών (μέταλλα κλπ.), η οποία επικεντρώνεται στις αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες – γεγονός που τεκμηριώνεται από την αντίστοιχη σχετικά πτώση της τουρκικής λίρας, του μεξικανικού Pezos, καθώς επίσης του ρωσικού ρουβλίου (-15% από της αρχές Ιουλίου).

Η κρίση της Λατινικής Αμερικής

Η πολύ κακή οικονομική κατάσταση της Βενεζουέλας, η οποία κινδυνεύει να χρεοκοπήσει ενώ οφείλει 50 δις $ στην Κίνα, καθώς επίσης της Κολομβίας, δεν διευκολύνουν τη βυθισμένη σε διάφορα προβλήματα Βραζιλία – η οικονομία της οποίας αναμένεται σύμφωνα με το ΔΝΤ να συρρικνωθεί κατά τουλάχιστον -1% το 2015, μετά από πολλά χρόνια υψηλών ρυθμών ανάπτυξης (γράφημα).

Άλλοι οργανισμοί θεωρούν πως η μείωση του ΑΕΠ ίσως φράσει στο -3%, παραμένοντας σε αρνητικά επίπεδα και το επόμενο έτος – ένα ενδεχόμενο εξαιρετικά επικίνδυνο για μία αναπτυσσόμενη οικονομία, ειδικά μίας χώρας των 200 εκ. κατοίκων. Πόσο μάλλον όταν ο πληθωρισμός αυξάνεται ραγδαία (Stagflation), έχοντας φτάσει ήδη στο 7,84% – με την ανεργία να ακολουθεί την ίδια ανοδική πορεία.
Η αύξηση των βασικών επιτοκίων εκ μέρους της κεντρικής τράπεζας στο 14,25% για να καταπολεμηθεί ο πληθωρισμός, εντείνει τους φόβους μίας ακόμη μεγαλύτερης ύφεσης – αφού τα δάνεια θα γίνουν ακριβότερα, οπότε θα μειωθούν οι επενδύσεις και η κατανάλωση, ειδικά επειδή το 38% των Βραζιλιάνων είναι ήδη χρεωμένοι.
Σε κάθε περίπτωση, η συνεχής αύξηση των τιμών των τροφίμων προκαλεί τις αντιδράσεις των Πολιτών, οι οποίοι απαιτούν διαδηλώνοντας την παραίτηση της κυβέρνησης – με τα σκάνδαλα διαφθοράς γύρω από την κρατική εταιρεία πετρελαίου (Petrobras), να αποτελούν μία ακόμη πληγή για την πρόεδρο της Βραζιλίας.

Η κρίση υπερχρέωσης της Δύσης

Στις προηγούμενες κρίσεις δεν μπορεί παρά να προσθέσει κανείς τα βουνά χρεών (άρθρο) που έχουν συσσωρευτεί στις βιομηχανικές, ανεπτυγμένες οικονομίες – ιδίως στην Ιαπωνία και στις Η.Π.Α., στις οποίες συνοδεύονται από συνεχιζόμενα, μεγάλα δίδυμα ελλείμματα (στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, καθώς επίσης στον προϋπολογισμό τους).
Αντίθετα, η Ευρωζώνη αντιμετωπίζει μεν προβλήματα σε ορισμένες χώρες της, αλλά στο σύνολο της είναι πλεονασματική (άρθρο) – οπότε, εάν η Γερμανία άλλαζε την πολιτική που επιβάλλει στα άλλα κράτη, σταματώντας να τα απομυζεί, θα μπορούσε ίσως να επιλύσει πρώτη τα οικονομικά της προβλήματα.

Επίλογος

Ο πλανήτης φλέγεται, έχοντας να αντιμετωπίσει μία σειρά κρίσεων, πολλές από τις οποίες οφείλονται στις εκάστοτε πολιτικές ηγεσίες – οι οποίες κάνουν μεγάλα λάθη, όσον αφορά το χειρισμό των προβλημάτων των χωρών τους, όπως συμβαίνει με τη Βραζιλία, με την Τουρκία, με την Ελλάδα, με τη Ρωσία, με την Ιαπωνία κοκ.
Στα πλαίσια αυτά, κανένας δεν γνωρίζει εάν οι φλόγες εξελιχθούν σε μία παγκόσμια πυρκαγιά, η οποία θα κάψει τα πάντα στο πέρασμα της – οδηγώντας στα όρια του το σημερινό χρηματοπιστωτικό σύστημα, με σοβαρότατα γεωπολιτικά επακόλουθα.

Analyst Team