«Νοσοκομειακοί Ιερείς (1950 έως σήμερα)», Σπύρου Γκουρβέλου

Του Λεωνίδα Κ. Καρνάρου

Με τον παραπάνω τίτλο κυκλοφόρησε πρόσφατα (Απρίλιος 2015) το νέο πόνημα του δραστήριου Πατρινού φιλολόγου και πολυγραφότατου συγγραφέα Σπύρου Γκουρβέλου. Μια σπουδαία ιστοριοδιφική έρευνα, μοναδική στην Ελληνική βιβλιογραφία.
Δύσκολο το θέμα, όχι γιατί δεν υπάρχει το σχετικό υλικό, μα γιατί είναι διασκορπισμένο σε ολόκληρη την Ελλάδα και κυρίως, είναι ακατάγραφο. Αυτό το τελευταίο έκαμε ακόμη πιο επίπονη την τετράχρονη ενασχόλησή του με το θέμα του, αφού απέτισε επιπλέον χρόνο, κόπο, έξοδα για την επιτόπια έρευνα.
Το εξ 174 σελίδες βιβλίο προλογίζει ο πρωτοπρεσβύτερος π. Κωνσταντίνος Μαλτέζος, εφημέριος στο Νοσοκομείο "Ασκληπιείο" Βούλας ο οποίος επισημαίνει το σοβαρό έργο που επιτέλεσε και συνεχίζει να επιτελεί η ελλαδική ορθόδοξη εκκλησία στο χώρο της υγείας με τους εκλεκτούς ιερείς της, που υπερβάλλοντας εαυτόν κάνουν ένα ιεραποστολικό έργο προς ανακούφιση των ασθενών και των συγγενών τους στο όνομα του Ιησού Χριστού μας, της Παναγίας Μητρός του και των Αγίων της Εκκλησίας μας.
Μόνο τυχαία δεν ασχολήθηκε με το θέμα του νέου του βιβλίου ο αγαπητός μου Σπύρος. Γιατί πέραν από Φιλόλογος, Ιστορικός, Καθηγητής στη Μ.Ε. είναι και Ιεροψάλτης στον Ι. Ν. Παναγία η Βοήθεια του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ρίου Πατρών και με την ευλογία του προϊσταμένου του Ναού, του Αρχιμ. π. Χαρίτωνος Αθανασόπουλου έφερε εις πέρας αυτή τη δύσκολη πράγματι αποστολή.
Στον ευαίσθητο αυτό χώρο των νοσοκομείων έχουν αφήσει ανεξίτηλο το στίγμα τους έξοχες εκκλησιαστικές μορφές όπως ο άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, ο π. Ευσέβιος Γιαννακάκης, ο κυρός Ηλίας Τσακογιάννης, Μητροπολίτης Δημητριάδος και τόσοι άλλοι που αναλυτικά καταγράφονται στο πόνημά του. Ο συγγραφέας για το κάθε νοσοκομείο έχει ακολουθήσει την εξής σειρά παρουσίασης: Δίνει ένα σύντομο ιστορικό της ονομασίας του και στη συνέχεια παραθέτει τα ονόματα των διατελεσάντων ιερέων.
Η καταγραφή ξεκινά από τα νοσοκομεία της Αθήνας που και τα πιο παλιά σε λειτουργία είναι και τα πιο οργανωμένα της πατρίδας μας. Το "Ιπποκράτειο" με τον Ι. Ν. του Ευαγγελιστή Λουκά και με λειτουργό του τον επίγειο άγγελο, τον αείμνηστο Ευσέβιο Γιαννακάκη, που παρείχε τις πολύτιμες υπηρεσίες του και στα νοσοκομεία "Αρεταίειο", "Αλεξάνδρας", στη Σχολή Επισκεπτριών και Μαιών και στη Σχολή Κωφών και Βαρηκόων.
Το Αντικαρκινικό Ογκολογικό νοσοκομείο "Άγιος Σάββας" με μια σύγχρονη πνευματική μορφή, τον αείμνηστο ιερέα του Γεώργιο Κουτή, ο οποίος στην περίοδο της διακονίας του στο νοσοκομείο εξομολόγησε πάνω από 50.000 ψυχές.
Όλα σχεδόν τα νοσηλευτικά ιδρύματα της χώρας μας έχουν σε κάποια γωνιά τους ένα ναό ή ένα μικρό παρεκκλήσι για τις πνευματικές ανάγκες των ασθενών που δοκιμάζονται στο κρεβάτι του πόνου. Σε ένα τέτοιο μικρό παρεκκλήσι του νοσοκομείου Δυτικής Αττικής "Η Αγία Βαρβάρα", υπηρέτησε και ο "κρυμμένος άγιος των ημερών μας", ο π. Ευμένιος Σαριδάκης που συμπαραστάθηκε με αυταπάρνηση, εκτός των πολυαρίθμων ασθενών και επισκεπτών του νοσοκομείου και στο δόκιμο μοναχό Νικηφόρο, τον μετέπειτα Άγιο της Εκκλησίας μας (το 2013).
Στην "Πολυκλινική" Αθηνών ο Θεός οικονόμησε να διακονήσει τον Ι. Ν. Αγ. Γερασίμου του νοσοκομείου, μια άλλη αγία μορφή, ο Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης, που διακρινόταν για το διορατικό του χάρισμα, τη μεγάλη του ταπείνωση, αλλά και για το χάρισμα της θαυματουργίας.
Το να συνεχίσουμε σε αυτό το ρυθμό να απαριθμούμε τα νοσοκομεία και τους αγίους που τα υπηρέτησαν και συνεχίζουν να υπηρετούν με αυταπάρνηση τους πονεμένους αδελφούς μας, θα χρειαστούμε πολλές σελίδες και θα ξεφύγουμε από την απλή παρουσίαση του έργου. Όμως για μια πιο πλήρη κατανόηση του έργου, συνοπτικά παρουσιάζουμε τα περιεχόμενα της ανεκτίμητης εργασίας του κ. Σπύρου Γκουρβέλου που είναι: Τα νοσοκομεία της Αθήνας, του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης και της υπόλοιπης Μακεδονίας, της Πελοποννήσου, της υπόλοιπης ηπειρωτικής Ελλάδας, της Κρήτης και των νησιών του Αιγαίου.
Και ενώ θα περιμέναμε ότι ο συγγραφέας θα περαίωνε εδώ το έργο του, αυτός συνέχισε με ιδιαίτερα κεφάλαια για τους ιερείς στα Στρατιωτικά νοσοκομεία, τα νοσοκομεία της μαρτυρικής μας αδελφής Κύπρου, αλλά και της Βασιλεύουσας πόλης, της Κωνσταντινούπολης. Κλείνει δε το υπέροχο αυτό βιβλίο με την προσφορά των ιερών Μονών στα νοσηλευτικά ιδρύματα, αλλά και παρουσιάζει το ανεκτίμητο και αφανές έργο των νοσηλευτριών στα νοσοκομεία της Ελλάδας. Έχει μια εκτενή και κατατοπιστική βιβλιογραφία, ευρετήρια των κυρίων ονομάτων και των γεωγραφικών όρων καθώς και των 120 φωτογραφιών και εικόνων που κοσμούν την έκδοση.
Δυο λόγια για την οικογένειά του. Πατέρας του είναι ο σεβαστός μου κ. Νικόλαος Γκουρβέλος, νομικός και τ. Υποδιευθυντής στην Αγροτική Τράπεζα Πατρών, ένας από τους στυλοβάτες της Χριστιανικής Στέγης Πατρών. Έχω την τιμή να συγκαταλέγομαι στους πολυάριθμους ακροατές των Χριστιανικών ομιλιών που σε ομάδες μαθητών και φοιτητών ανέπτυσσε, πολλές από τις οποίες εγένοντο στην φιλόξενη οικία του. Εκεί γνώρισα την οικογένειά του, τη σύζυγό του Χριστίνα και τα 5 μικρά τότε παιδιά τους, όλα σήμερα άξια μέλη της πατραϊκής κοινωνίας, που είναι: ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Αμβρόσιος Γκουρβέλος, Προϊστάμενος του Μητροπολιτικού Ναού Ευαγγελιστρίας Πατρών, ο Θεολόγος Καθηγητής Μ.Ε. Παναγιώτης Γκουρβέλος, ο Οικονομολόγος Βλάσιος Γκουρβέλος, ο Σπύρος και η Μαρία.

Ο Σπύρος Γκουρβέλος έχοντας πλάι του την εκπαιδευτικό σύζυγό του Παναγιώτα που του έχει χαρίσει τρία αγόρια, είναι πολυγραφότατος και έως τώρα, εκτός του παρουσιαζόμενου βιβλίου του, μας έχει δώσει άλλες τέσσερις εξαιρετικές μονογραφίες:
- "Η Χαλανδρίτσα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα", 

- "Εν ταις των Νεζερών κώμαις - Ιστορία των Νεζερών", 

- "Η ενορία του Αγίου Ανδρέα Εγλυκάδος χθες και σήμερα",
- "Οι αρετές των Ελλήνων: Αξιοπρέπεια, φιλότιμο, καλοσύνη, λεβεντιά, παλληκαριά, φιλοξενία, υπομονή"
Κλείνοντας, θα ήθελα να συγχαρώ για άλλη μια φορά τον ακούραστο φίλο ερευνητή Σπύρο Γκουρβέλο και να του ευχηθώ να συνεχίσει το έργο του, ανοίγοντάς μας νέους ορίζοντες προσέγγισης θεμάτων που με τις δικές μας μικρές δυνάμεις θα είναι δύσκολο να τα πλησιάσουμε.