Λεωνίδας, Επίσκοπος Αθηνών

Του Λεωνίδα Γ. Μαργαρίτη Επιτ.Δικηγόρου
Προέδρου Εταιρείας Λογοτεχνών
Στα μαθητικά μου χρόνια, το όνομα Λεωνίδας, είχε ταυτισθεί με εκείνο του Βασιλιά της Σπάρτης που έπεσε υπέρμαχος «τοις κείνων ρήμασι» της πατρίδας του της Σπάρτης, πιστός στην προσταγή της μητέρας του «Η ταν ή επί τας».
Κατά τη βάπτισή μου, η ανάδοχός μου έδωσε το όνομα Λεωνίδας, παρά την αντίθετη άποψη του ιερέως που είχε την άποψη πως δεν είναι χριστιανικό το όνομα.
Μέχρι τότε που τελείωσα τις γυμνασιακές μου σπουδές αγνοούσα την ύπαρξη εορτής Αγίου στο όνομα του οποίου θα μπορούσα να γιορτάζω, και γιόρταζα των Αγίων Πάντων.
Είχα πάντως την πεποίθηση πως μεταξύ των Αγίων Πάντων όλο και κάποιος μάρτυρας θα υπήρχε που θα έφερε το όνομα Λεωνίδας.
Όταν αργότερα με ενδιαφέρον ερεύνησα το ζήτημα ανακάλυψα πως υπήρχαν στον πίνακα του αγιολογίου περισσότεροι όχι μόνο ένας αλλά πέντε άγιοι με το όνομα, Λεωνίδας.
Στο «νέφος μαρτύρων» του συναξαριού μας περιλαμβάνονται και οι εξής άγιοι: Άγιος Λεωνίδας Επίσκοπος Αθηνών.Αγιος Μάρτυς Λεωνίδας. Αγιος Μάρτυς Λεωνίδης. Ο Μάρτυς Λεωνίδης καταγόμενος εκ Τροιζήνος καιΕπίσκοπος Αθηνών.
Ο πρώτος σύμφωνα με το Αγιολόγιο ήταν Επίσκοπος Αθηνών και μαρτύρησε για την πίστη του Χριστού. Το Πάσχα του 250 στο διωγμό του Δεκίου συνελήφθη στην Κόρινθο, βασανίσθηκε , απαγχονίστηκε και διασπάστηκαν οι σάρκες του. Τα λείψανά του αποκομίσθηκαν στην Αθήνα και στον τόπο όπου ενταφιάσθηκαν ανεγέρθη μεγαλοπρεπής βασιλική πλησίον του Ιλισού ποταμού. Η Βασιλική αυτή «το μαρτύριο» φέρεται να ανοικοδομήθηκε περί τον πέμπτο αιώνα. Λείψανα της Βασιλικής αυτής ανακαλύφθηκαν στις γενόμενες ανασκαφές.
Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 15ηνΑπριλίου.
Ο δεύτερος Άγιος φέρεται να μαρτύρησε στην Αλεξάνδρεια κατά τον δεύτερο αιώνα προτρεπόμενος παρά του νεαρότατου γιου του Ωριγένη, επί Αυτοκράτορα Σεπτίμου Σεβήρου.HEκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 2αν Σεπτεμβρίου.
Ο τρίτος Άγιος φέρεται να μαρτύρησε τον τρίτο αιώνα στην Κόρινθο κατά την περίοδο των διωγμών του Ανθυπάτου Τερτίου επί Αυτοκράτορος Δεκείου. Θανατώθηκε ριφθείς στην πυρά μετά επτά συνάθλων του γυναικών: Καλλίδος, Νίκης, Γαλήνης, Χαρίσσης ,Νουνεχίας, Βασιλίσσης και Θεοδώρας. Η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη του την 16ην Απριλίου.
Ο τέταρτος Άγιος χωρίς περισσότερες πληροφορίες για τη ζωή και τη δράση του τιμάται από την Εκκλησία μας την 8ην Αυγούστου.
Ο πέμπτος Άγιος στους συναξαριστές αναφέρεται ως Επίσκοπος Λεωνίδας ο οποίος «εκοιμήθη εν ειρήνη». Από αυτή την αναφορά μπορούμε να συμπεράνουμε ότι ο εν λόγω μνημονευόμενος Επίσκοπος δεν είναι ο μάρτυς που αναφέραμε στην αρχή.
Για τον Άγιο Λεωνίδα Eπίσκοπο Αθηνών γίνεται εκτενής αναφορά στο περιοδικό «ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ», μελέτη από τον αείμνηστο Μητροπολίτη Πατρών Νικόδημο Βαληνδρά , εκεί επιχειρείται το ξεκαθάρισμα της ταυτότητας και της σχέσεως του Επισκόπου Αθηνών Λεωνίδη του Μάρτυρος με τον Επίσκοπο Λεωνίδα που « εκοιμήθη εν ειρήνη».
Η μνήμη του Αγίου Λεωνίδα Επισκόπου Αθηνών και Μάρτυρος τιμήθηκε με την ίδρυση ναών πέρα από εκείνο κοντά στον Ιλισό. Ένας αντίστοιχος ναός εντοπίσθηκε στις ανασκαφές στο Κλαψί (Αρχαίο Κάλλιο της Ευρυτανίας),του Δεσποτάτου της Αιτωλικής Συμπολιτείας.
Στις ανασκαφές αυτές βρέθηκαν λείψανα μεγαλοπρεπούς τρίκογχου παλαιοχριστιανικής βασιλικής στο δάπεδο της οποίας έχουν διασωθεί αξιόλογα ψηφιδωτά και πολύτιμες επιγραφές για την τοπική εκκλησιαστική ιστορία.

Βιβλιογραφία

-Δημητρίου Φαλλή: «Ο Άγιος Λεωνίδης, ο Μάρτυς».
-Χαραλάμπους Μ. Μπούσια: «Ακολουθία του Αγίου Ενδόξου Μάρτυρος Λεωνίδου». Αθήνα 1999
-Συναξάρι Μηναίων Αποστολικής Διακονίας Εκκλησίας της Ελλάδος .Απριλίου, Αυγούστου, Σεπτεμβρίου.
-Περιοδικό «ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ». (Τεύχος 22-24/1955)