Ενισχυμένα μέτρα σε επίπεδο ΕΕ για την πρόληψη της εξάπλωσης του βακτηρίου Xylella fastidiosa

Το εν λόγω βακτήριο αποτελεί επιβλαβή οργανισμό καραντίνας για τα ελαιόδενδρα και είναι δυνητικά επικίνδυνο για μεγάλη ποικιλία άλλων σημαντικών φυτών για την γεωργία της ΕΕ, όπως η άμπελος και τα εσπεριδοειδή.
Εμπειρογνώμονες των κρατών μελών της ΕΕ στο πλαίσιο της Μόνιμης Επιτροπής φυτών, ζώων, τροφίμων και ζωοτροφών (PAFF) ενέκριναν στις 28 Απριλίου 2015 τη λήψη ενισχυμένων μέτρων, με βάση πρόταση της Επιτροπής, για την πρόληψη της περαιτέρω εισαγωγής και εξάπλωσης εντός της ΕΕ του βακτηρίου Xylella fastidiosa. Το εν λόγω βακτήριο αποτελεί επιβλαβή οργανισμό καραντίνας για τα ελαιόδενδρα και είναι δυνητικά επικίνδυνο για μεγάλη ποικιλία άλλων φυτών σημαντικών για τη γεωργία της ΕΕ, όπως η άμπελος και τα εσπεριδοειδή.
Με τα νέα μέτρα της ΕΕ τα κράτη μέλη υποχρεούνται να κοινοποιούν την εκδήλωση νέων κρουσμάτων στην ΕΕ, να διενεργούν επίσημες έρευνες και να οριοθετηθούν άμεσα τις προσβεβλημένες περιοχές. Στις περιοχές αυτές εφαρμόζονται αυστηρά μέτρα εξάλειψης, τα οποία περιλαμβάνουν την απομάκρυνση και καταστροφή των προσβεβλημένων φυτών και όλων των φυτών ξενιστών σε ακτίνα 100 μέτρων, ανεξάρτητα από την κατάσταση της υγείας τους. Τα μέτρα προβλέπουν επίσης τη δυνατότητα για την Ιταλία να εφαρμόσει μέτρα περιορισμού σε ολόκληρη την επαρχία του Lecce, όταν δεν είναι πλέον δυνατή η εξάλειψη. Στην περίπτωση αυτή, θα διατηρηθεί η απαίτηση να συστηματικής απομάκρυνσης όλων των προσβεβλημένων φυτών και η ανάλυση των γειτονικών φυτών (σε απόσταση 100 μέτρων) σε ζώνη 20 χιλιομέτρων που γειτονεύει με τις επαρχίες του Μπρίντιζι και του Τάραντα.
Η εισαγωγή και κυκλοφορία εντός της Ένωσης συγκεκριμένων φυτών που είναι γνωστό ότι μπορούν να προσβληθούν από το βακτήριο Xylella fastidiosa παγκοσμίως, θα υπόκειται σε αυστηρούς περιορισμούς. Ειδική απαγόρευση έχει θεσπιστεί σχετικά με την εισαγωγή φυτών καφέ από την Ονδούρα και την Κόστα Ρίκα, λαμβανομένου υπόψη του υψηλού κινδύνου προσβολής από το βακτήριο.
Η παρουσία του Xylella fastidiosa στην ΕΕ κοινοποιήθηκε για πρώτη φορά από τις ιταλικές αρχές στις 21 Οκτωβρίου 2013. Η περιοχή που επλήγη από τον οργανισμό αυτό είναι το σύνολο της επαρχίας του Lecce στη νότια Ιταλία, με την εκδήλωση νέας εστίας που επιβεβαιώθηκε πρόσφατα στη γειτονική επαρχία του Μπρίντιζι. Μέτρα έκτακτης ανάγκης σε επίπεδο ΕΕ ελήφθησαν για πρώτη φορά το Φεβρουάριο του 2014 και εξειδικεύτηκαν περαιτέρω τον Ιούλιο του 2014.
Η έλλειψη αποτελεσματικών θεραπειών για τα φυτά από τη στιγμή που έχουν προσβληθεί, το ευρύ φάσμα των φυτικών ειδών που είναι γνωστό ότι είναι ευάλωτα στο βακτήριο, καθώς και η αυξημένη πιθανότητα περαιτέρω εξάπλωσης και εγκατάστασης στην ΕΕ, καθιστούν το εν λόγω βακτήριο μια πολύ σοβαρή απειλή για το γεωργικό τομέα της ΕΕ.
Με βάση την επιστημονική γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Αρχής για την ασφάλεια των τροφίμων, που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2015 και τα συμπεράσματα των ελέγχων που διεξήγαγε το Γραφείο Τροφίμων και Κτηνιατρικών Θεμάτων της Επιτροπής το 2014, η Επιτροπή παρουσίασε σειρά ενισχυμένων μέτρων με στόχο τη διατήρηση των υγιών φυτών που βρίσκονται στην πληγείσα περιοχή, καθώς και την αποτροπή της περαιτέρω εξάπλωσης του βακτηρίου στην υπόλοιπη Ένωση. Έχουν επίσης ληφθεί αυστηρά μέτρα όσον αφορά τις εισαγωγές από τρίτες χώρες.