Εγκατάσταση και καλλιέργεια ντομάτας

Η ντομάτα είναι ένα από τα πιο γνωστά λαχανικά παγκοσμίως. Κατάγεται από την Νότια Αμερική και ήλθε στην Ευρώπη από τους Ισπανούς κατακτητές τον 16ο Αιώνα. Η ντομάτα είναι πλούσια σε αλκαλοειδή, βιταμίνες, απαραίτητα αμινοξέα, ζάχαρα και φυτικές ίνες.
Η ντομάτα είναι ετήσιο φυτό το οποίο μπορεί να φτάσει σε ύψος 2 μέτρων. Το χρώμα της ποικίλει από κίτρινο έως κόκκινο.

Yπάρχουν τρεις ποικιλίες φυτών ντομάτας

• Ψηλές ποικιλίες
• Ημιθαμνώδεις
• Θαμνώδεις

Οι ψηλές ποικιλίες είναι η καλύτερη επιλογή για μεγάλη περίοδο συγκομιδής. Συνεχίζουν να αναπτύσσονται ακόμα και μετα την άνθηση. Οι ημιθαμνώδεις και θαμνώδεις ποικιλίες σταματούν να αναπτύσσονται μετά την άνθηση. Είναι πιο δημοφιλείς για εμπορική καλλιέργεια ενώ οι καρποί αναπτύσσονται πολύ γρηγορότερα από τους αντίστοιχους των ψηλών ποικιλιών.
Γενικά τα πλεονεκτήματα της ντομάτας μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

1. Σχετικά μικρή διάρκεια βλαστητικής περιόδου
2. Μικρή ή μεγάλη περίοδο παραγωγής
3. Μπορεί να καλλιεργηθεί είτε ως υπαίθρια καλλιέργεια είτε ως θερμοκηπιακή
4. Προσαρμόζεται εύκολα σε διάφορα συστήματα καλλιέργειας
5. Έχει μεγάλη οικονομική αξία
6. Εχει μεγάλη περιεκτικότητα σε διάφορα μικροστοιχεία
7. Οι καρποί μπορούν να αποξηραθούν και να συσκευασθούν.

ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΣΕ ΚΛΙΜΑ ΚΑΙ ΕΔΑΦΟΣ

Η ντομάτα απαιτεί ένα σχετικά ψυχρό και ξερό κλίμα για υψηλές αποδόσεις και καλή ποιότητα. Η καλύτερη θερμοκρασία για τις περισσότερες ποικιλίες κυμαίνεται από 21 έως 24ο C. Εαν υψηλότερες ή χαμηλότερες θερμοκρασίες επικρατήσουν κατα την διάρκεια της ανθοφορίας, τότε η επικονίαση θα είναι σε χαμηλά επίπεδα και συνεπώς και ο σχηματισμός φρούτων. Η παγωνιά βλάπτει σοβαρά τα φυτά. Προκειμένου να αποφευχθούν οι ζημιές από παγετό, είναι καλύτερο να περιμένει κάποιος να περάσει ο χειμώνας, προκειμένου να φυτέψει ή να σπείρει.
Γενικά η ντομάτα είναι απαιτητική σε νερό. Ελλειψη νερού και παρατεταμένες ξηρές περίοδοι, ενδεχομένως αν οδηγήσουν σε απώλεια ανθέων καθώς και σε σχάσιμο των καρπών. Ωστόσο, έαν επικρατει υψηλή υγρασία ή δυνατές βροχές, τότε ενδεχομένως να αναπτυχθούν μύκητες και σάπισμα των φρούτων. Μεγάλη σκίαση γενικά επιβραδύνει την ωρίμανση των φρούτων. Ωστόσο οι διάφορες σποροπαραγωγικές εταιρείες έχουν δημιουργήσει ποικιλίες για διάφορα κλίματα.

ΕΔΑΦΟΣ

Η ντομάτα αναπτύσσεται καλύτερα σε εδάφη πλούσια σε θρεπτικά συστατικά τα οποία έχουν υψηλή συγκράτηση υγρασίας, καλό αερισμό και χαμηλή αλατότητα. Προτιμά τα βαθιά, καλώς αποστραγγιζόμενα αμμοαργιλώδη εδάφη. Οι ρίζες αναπτύσσονται σε ένα βάθος 15 έως 20 εκατοστά. Το ιδανικό ΡΗ κυμαίνεται από 5,5-6,8. Η προσθήκη οργανικής ουσίας είναι επιθυμητή για καλή ανάπτυξη. Τα εδάφη όμως με πολύ μεγάλη περιεκτικότητα σε οργανική ουσία όπως τα αργιλλώδη εδάφη είναι λιγότερα επιθυμητά λόγω των τροφοπενιων που παρουσιάζονται καθώς και της μεγάλης συγκράτησης νερού.

ΕΠΙΛΟΓΗ ΠΟΙΚΙΛΙΩΝ

Το ποιά ποικιλία θα επιλεχθεί, εξαρτάται από τις τοπικές συνθήκες καθώς επίσης και απο τον σκοπό της καλλιέργειας. Οι τοπικές ποικιλίες καθώς και οι εμπορικές μπορούν να διακριθούν. Είναι το αποτέλεσμα συνεχών ερευνων πάνω στην επιλογή των ποικιλιών. Τα κριτήρια για την επιλογή βασίζονται σε ορισμένα χαρακτηριστικά όπως το είδος του καρπού, την ανθεκτικότητα σε διάφορους εχθρούς και ασθένειες αλλά και παράγοντες που αφορούν την διαχείριση και το κλίμα. Οι περισσότεροι καλλιεργητές επιλέγουν ποικιλίες που ανταποκρίνονται καλύτερα στις τοπικές συνθήκες.

 

ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΦΥΤΕΥΣΗ

Το σκάψιμο είναι απαραίτητο πριν την εγκατάσταση της νέας καλλιέργειας. Βελτιώνει την υφή του εδάφους ενώ σε περιοχές όπου το νερό είναι περιοριστικός παράγοντας, το σκάψιμο βελτιώνει εκείνες τις παραμέτρους που έχουν να κάνουν με την συγκράτηση του νερού. Επιπλέον, ενθαρρύνεται η μείωση των διάφορων εντόμων αλλα και ασθενειών στο έδαφος

ΣΠΟΡΕΙΑ

Προκειμένου να έχουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό φυτών, χρειαζόμαστε 150 έως 200 γραμμάρια σπόρο σε 250τετ.μετρα υποστρώματος. Οι γραμμές σποράς μπορούν να απέχουν μεταξύ τους 15 εκατοστά και το μήκος της εξαρτάται από τον αριθμό των φυταρίων που θέλουμε να παράγουμε. Καλύπτουμε τον σπόρο με λεπτή άμμο και άχυρο.Ποτίζουμε το σπορείο 2 φορές την ημέρα.Μετά την βλάστηση, απομακρύνουμε το άχυρο.

ΜΕΤΑΦΥΤΕΥΣΗ.

Η μεταφύτευση του νεαρού σπορόφυτου στο χωράφι, λαμβάνει χώρα 3 έως 6 εβδομάδες από την σπορά. Το ιδανικό μέγεθος είναι 15 έως 25 εκατοστά ύψος και 3 έως 5 πραγματικά φύλλα. Μία εβδομάδα πρίν από την μεταφύτευση, τα νεαρά σπορόφυτα θα πρέπει να σκληραγωγηθούν. Αυτό επιτυγχάνεται με την μείωση του νερού η οποία όμως σταματάει 12 έως 14 ώρες πρίν την μεταφύτευση όπου καί παρέχεται ένα γενναίο πότισμα στα νεαρά σπορόφυτα. Τα νεαρά σπορόφυτα μετακινούνται στο χωράφι με μία μικρή μπάλα χώματος προκειμένου να αποφευχθούν οι ζημιές από την μεταφύτευση. Οι συνήθεις αποστάσεις φύτευσης είναι 50 εκατοστά ανα γραμμή και 75 έως 100 εκατοστά επί των γραμμών. Το ιδανικό βάθος φύτευσης είναι τέτοιο ουτως ώστε το τελευταίο πραγματικό φύλλο να είναι στο επίπεδο του εδάφους.

ΛΙΠΑΝΣΕΙΣ ΟΡΓΑΝΙΚΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

Γενικά στην καλλιέργεια ντομάτας, η αλογίσια κοπριά θεωρείται η καλύτερη από την περιεκτικότητα των θρεπτικών συστατικών. Καλό είναι να χρησιμοποιείται μόνο σε αμμώδη εδάφη και σε ποσότητες 12,5 έως 25 τόνους ανα εκτάριο ανα χρόνο.

ΑΝΟΡΓΑΝΗ ΛΙΠΑΝΣΗ

Η ανόργανη λίπανση δεν βελτιώνει την υφή του εδάφους αλλά εμπλουτίζει αυτό με θρεπτικά συστατικά. Η ντομάτα χρειάζεται περισσότερο φώσφορο μετά από την μεταφύτευση ενώ κατα την βλαστητική φάση καλό είναι να χορηγείται άζωτο και κάλιο.

Συνδυασμός οργανικής και ανόργανης λίπανσης

Πρίν από την μεταφύτευση, το έδαφος λιπαίνεται με οργανική ουσία. Στην ντομάτα δίνεται ένας συνδυασμός οργανικής και ανόργανης λίπανσης. Την μισή από την ποσότητα της οργανικής ουσίας την χορηγούμε με την προετοιμασία του εδαφους που θα δεχθεί τα νεαρά σπορόφυτα. Την υπόλοιπη ποσότητα την χορηγούμε κατα την άνθηση ή όταν σχηματίζονται οι καρποί. Η ανόργανη λίπανση εφαρμόζεται προκειμένου να εμπλουτιστεί το έδαφος και κυρίως αυτο που έχει αμμώδη υφή.

ΠΟΤΙΣΜΑ

Η ντομάτα δεν είναι ανθεκτική στην ξηρασία. Οι αποδόσεις μειώνονται σημαντικά ειδικότερα μετα απο περιόδους παρατεταμένης ξηρασίας. Ειναι σημαντικό να ποτίζονται τα φυτά κανονικά κατα την διάρκεια της άνθησης και του σχηματισμού καρπών. Μεγαλύτερες απαιτήσεις έχουν τα φυτά που έχουν φυτευτεί σε αμμώδη εδάφη (τρείς φορές την εβδομάδα).

ΚΛΑΔΕΜΑ

Δεδομένου οτι οι ντομάτες σχηματίζουν δύο μορφές (κατακόρυφη και θαμνώδη), οι θαμνώδεις ποικιλίες δεν χρειάζονται κλάδεμα παρα μόνο απομάκρυνση των κίτρινων φύλλων. Εάν τα φυτά γίνονται υπερβολικά μεγάλα, ψαλιδίζουμε λίγα κλαδιά.

ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

Η ντομάτα προσβάλλεται από βακτήρια(Xanthomonas perforans, X. vesicatoria, και X. euvesicatoria, Pseudomonas syringaepv. tomato), μύκητες(Corynespora cassiicola, Alternaria solani, Colletotrichum spp, Phytophthora infestans, F. oxysporumf.sp. lycopersici, Verticillium Wilt), νηματώδεις(Meloidogynespp.),ιώσεις(Tomato yellow leaf curl virus, Tomato spotted wilt virus)

ΓΡΑΜΜΑΤΕΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΓΕΩΠΟΝΟΣ ΓΠΑ.Email: anastagra@yahoo.gr
http://zoyridi.blogspot.gr/2014/04/blog-post_26.html