Οι «άγιες» συναλλαγές της Τράπεζας του Βατικανού...

Τράπεζα του Βατικανού είναι πιθανό να κλείσει όλους τους λογαριασμούς ξένων πρεσβείών, μετά από καταγγελίες για τεράστιες καταθέσεις και αναλήψεις μετρητών από τις αποστολές του Ιράν, του Ιράκ και της Ινδονησίας, σύμφωνα με νέες πληροφορίες.Η εποπτική αρχή του Βατικανού, η οποία εξέτασε τις συναλλαγές του 2011, πιστεύει ότι οι αιτιολογήσεις των πρεσβειών για τις συναλλαγές ήταν υπερβολικά ασαφείς ή δυσανάλογες σε σχέση με τα ποσά - μέχρι € 500.000 σε έναν χρόνο. Τώρα, η τράπεζα και η αρχή θέλουν να μειώσουν την πιθανότητα ότι το Ινστιτούτο Θρησκευτικών Έργων (IOR), το επίσημο όνομα της τράπεζας του Βατικανού, θα μπορούσε να αποτελεί ανυποψίαστο όχημα για ξέπλυμα χρήματος και άλλες παράνομες πρακτικές.
Πηγές με γνώση του θέματος δήλωσαν ότι το κλείσιμο των λογαριασμών ήταν πιθανό να αποτελεί το πρώτο βήμα μιας ευρείας αναθεώρησης που ο Πάπας Φραγκίσκος έχει διατάξει για την τράπεζα, της οποίας η σκανδαλώδης ιστορία έχει από καιρό φέρει σε αμηχανία την Αγία Έδρα. Η αναθεώρηση έχει οριστεί να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους.
Αποτελεί το πιο ακανθώδες κομμάτι στις προσπάθειες του μικρότερου κράτους του κόσμου να ανοίξει τις πόρτες του προς τον έξω κόσμο. Η διαδικασία φαινομενικά ξεκίνησε με τον πρώην Πάπα Βενέδικτο αλλά βρήκε εμπόδια μέσα από τις συγκρούσεις ανάμεσα σε αξιωματούχους του Βατικανού και τις ιταλικές έρευνες για τη νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες ενέργειες.
Η IOR είναι κατά βάση μια ιδιωτική τράπεζα - με περίπου € 7.1 δισεκατομμύρια σε περιουσιακά στοιχεία υπό διαχείριση - της οποίας ο δηλωμένος στόχος είναι να κατέχει και να διαχειρίζεται κεφάλαια για θρησκευτικά τάγματα ιερέων και μοναχών, φιλανθρωπικά ιδρύματα , τους εργαζόμενους στο Βατικανό, και άλλα καθολικά ιδρύματα. Αλλά ο αριθμός κατόχων λογαριασμών έχει διογκωθεί σε 19.000 κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών και το προφίλ των δικαιούχων έχει διαφοροποιηθεί πέρα από τις αρχικές κατηγορίες.
Λιγότερες από 24 από τις 180 χώρες που είναι διαπιστευμένες στο Βατικανό έχουν λογαριασμούς στην IOR. Πολλές δυτικές χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Βρετανία δεν διαθέτουν για παράδειγμα. Η Αρχή Χρηματοπιστωτικών Πληροφοριών (ΟΕΕ ) , η οικονομική εποπτική αρχή της Αγίας Έδρας, έγραψε στην IOR κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2011, εκφράζοντας την ανησυχία της για αρκετές συναλλαγές μετρητών από τις πρεσβείες του Ιράν, του Ιράκ και της Ινδονησίας.
Οι συναλλαγές - που καταγράφηκαν στα σύνορα του Βατικανού, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης να δηλώνονται ποσά άνω των 10.000 ευρώ σε μετρητά ή ισοδύναμα - τράβηξαν την προσοχή της ΟΕΕ λόγω της προέλευσης, της συχνότητας και του ύψους των ποσών. Ιράν, Ιράκ και Ινδονησία έχουν χαρακτηριστεί από διεθνείς φορείς και οργανισμούς ως χώρες υψηλού κινδύνου για οικονομικά εγκλήματα. Οι ρυθμιστικές αρχές της Αγίας Έδρας δήλωσαν επίσης ότι τα δικαιολογητικά για τις αναλήψεις, μεταξύ των οποίων μία απλά δηλώθηκε ως «προσωπική», ήταν ασαφή. Επιπλέον δεν ήταν σαφής η προέλευση των μετρητών των καταθέσεων. Η ανάληψη και κατάθεση μετρητών από τις πρεσβείες δεν είναι παράνομη, και πρεσβείες μπορούν να μεταφέρουν χρήματα νόμιμα μέσα και έξω από το Βατικανό εφόσον όμως παρέχουν επαρκή στοιχεία για την προέλευση των χρημάτων και το σκοπό της συναλλαγής.
Οι πρεσβείες του Ιράν και του Ιράκ στο Βατικανό δήλωσαν ότι δεν είχαν κανένα σχόλιο για τις κινήσεις μετρητών ή τις ανησυχίες που εκφράστηκαν από τις ρυθμιστικές αρχές.
Ο πρέσβης της Ινδονησίας στο Βατικανό, Bahar Budiarman, δήλωσε ότι η πρεσβεία του κάνει αναλήψεις έως 10.000 ευρώ σε ένα χρόνο από τον λογαριασμό της IOR και ότι τα χρήματα προορίζονται για προσωπική χρήση και μικροέξοδα. Για μεγαλύτερα ποσά, χρησιμοποιούνται εμβάσματα, δήλωσε ο Budiarman, ο οποίος υπηρετεί ως πρέσβης από τις αρχές του 2012.
Εκπρόσωπος της IOR έχει δηλώσει ότι η τράπεζα δεν σχολιάζει θέματα που αφορούν η ΟΕΕ και ότι η IOR δεν είχε κανένα σχόλιο για το ενδεχόμενο κλείσιμο λογαριασμών οποιασδήποτε πρεσβείας. Η ΟΕΕ είπε ότι «δεν δίνει λεπτομέρειες για τις υποθέσεις που ερευνά και δεν σχολιάζει σχετικά με την αναθεώρηση της τράπεζας» .
Η αναθεώρηση της IOR έχει αποκτήσει νέα ώθηση με τον Πάπα Φραγκίσκο, ο οποίος έγινε ποντίφικας το Μάρτιο του 2013. Τον Ιούνιο, δημιούργησε μια ειδική επιτροπή για να τον ενημερώσει σχετικά με το πώς να μεταρρυθμίσει την τράπεζα και δεν έχει αποκλείσει ακόμα και την εκκαθάρισή της.
Το Βατικανό κινήθηκε προς τη βελτίωση της δημοσιονομικής διαφάνειάς του το 2010 . Η προσπάθεια αυτή βρήκε αμέσως εμπόδια όταν δικαστές από τη Ρώμη άρχισαν να ερευνούν πιθανό ξέπλυμα χρήματος και πάγωσαν € 23.000.000 σε καταθέσεις της IOR σε δύο ιταλικές τράπεζες. Η IOR είπε ότι είχε μεταφέρει ίδια κεφάλαια της μεταξύ λογαριασμών και σε άλλες χώρες. Υπάλληλοι της IOR κατέθεσαν σε Ιταλό δικαστή ότι τα χρήματα θα χρησιμοποιούνταν για την αγορά γερμανικών τίτλων – ασφαλέστερα από ιταλικά ομόλογα, σύμφωνα με έγγραφα του εισαγγελέα. Οι δικαστικοί απελευθέρωσαν αργότερα τα κεφάλαια, αν και η έρευνα συνεχίζεται.
Τα διεθνή πρότυπα απαιτούν από τις τράπεζες να διενεργούν εξονυχιστικούς ελέγχους για την προέλευση μεγάλων μεταφορών μετρητών και να αποκλείουν έτσι το ενδεχόμενο για ξέπλυμα χρήματος, φοροδιαφυγή και άλλα οικονομικά εγκλήματα. Οι έλεγχοι είναι αυξημένοι, όταν οι συναλλαγές αφορούν χώρες όπως το Ιράν και το Ιράκ.
Μια έκθεση από το Moneyval, το Συμβούλιο της καταπολέμησης της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, δήλωσε πέρυσι ότι ενώ η Αγία Έδρα είχε λάβει μέτρα για τη βελτίωση των προτύπων, έπρεπε να γίνουν περισσότερα. Το Βατικανό έχει ήδη δηλώσει ότι εντοπίστηκαν έξι πιθανές απόπειρες να χρησιμοποιηθεί το IOR για ξέπλυμα χρήματος το περασμένο έτος, και τουλάχιστον επτά κατά το πρώτο εξάμηνο του τρέχοντος έτους Σε μία περίπτωση, συνελήφθη ιεράρχης με στενούς δεσμούς με την IOR με την υποψία ότι συνωμοτούσε για να περάσει λαθραία € 20.000.000 σε μετρητά στην Ιταλία από την Ελβετία. Ο ιεράρχης, ο οποίος θα δικαστεί τον Δεκέμβριο λέει ότι δεν ενεργούσε για προσωπικό κέρδος...

Πηγή: 1, 2