Οι Συμπολιτείες στην αρχαία Ελλάδα, όπως σήμερα θα λέγαμε την Ευρωπαϊκή Ενωση

Οι συμπολιτείες είναι ένα πολύ σημαντικό κομμάτι στην αρχαία Ελλάδα. Μαρτυρούν πολύ εξελιγμένη οργάνωση και συνεργασία πολλών διαφορετικών λαών και φυλών. Δεν είναι λίγες οι φορές που κράτη ενώθηκαν για ένα κοινό σκοπό. Η αιτία δημιουργίας συμπολιτειών δεν ήταν μόνο η αποδυνάμωση του θεσμού της πόλης-κράτος αλλά και η συνεχής επέκταση της Μακεδονίας και η τάση της για εξάπλωση προς τη νότια και κεντρική Ελλάδα. Αυτός ήταν άλλωστε και ο λόγος ίδρυσης των δύο πιο σημαντικών και πιο ισχυρών συμπολιτειών: της Αχαϊκής και της Αιτωλκής. Άλλες συμπολιτείες ήταν το Κοινό των Ελευθερολακώνων, το Κοινό των Βοιωτών, το Κοινό των Χαλκιδέων, το Κοινό των Ηπειρωτών και το Κοινό των Κρητών.Η κάθε συμπολιτεία ήταν ένα ομοσπονδιακό κράτος που προέκυπτε από την ένωση διάφορων πόλεων, κυρίως γειτονικών, υπό ενιαία κεντρική διοίκηση που έδρευε στην πιο μεγάλη και ισχυρή πόλη. Ανώτατος άρχων της συμπολιτείας ήταν ο στρατηγός ο οποίος και προέδρευε στα συμβούλια και στις συνελεύσεις. Βέβαια, δεν έπαιρνε μόνος του τις αποφάσεις καθώς υπήρχε και βουλή αλλά και αντιπρόσωποι των άλλων πόλεων οι οποίοι ψήφιζαν στα συμβούλια συνήθως κατά κεφαλή, κατά άτομο δηλαδή, και όχι κατά πόλη. Επίσης εκτός από τους νόμους κάθε πόλης υπήρχαν, ενιαίοι νόμοι αλλά και φορολογικό σύστημα με σκοπό τη συλλογή χρημάτων για τη συντήρηση και εκπαίδευση του στρατού που για τις περισσότερες συμπολιτείες ήταν κοινός.
Δεν είναι λίγες οι φορές που συμπολιτείες συμμάχησαν για να αποκρούσουν τους εχθρούς που απειλούσαν την εδαφική τους ακεραιότητα ή τα συμφέροντά τους. Για παράδειγμα το 279 π.Χ. η Αιτωλική συμπολιτεία συνεργάστηκε με το Κοινό των Βοιωτών αλλά και με τα υπόλοιπο ομοσπονδιακά κράτη της κεντρικής Ελλάδας για να αποκρούσουν τους Γαλάτες εισβολείς. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η ειρήνη και συμμαχία που συμφώνησαν οι Αιτωλοί με τους Αχαιούς το 235 π.Χ. που αν και ήταν σε συνεχή ανταγωνισμό ένωσαν της δυνάμεις τους για να αντιμετωπίσουν τους Μακεδόνες κατά τη διάρκεια του Δημητριακού πολέμου.Τα όρια μεταξύ των συμπολιτειών ήταν αυστηρά, υπήρχε πολύπλοκο διοικητικό σύστημα αλλά υπήρχαν σε ορισμένες περιπτώσεις και φιλελεύθερα στοιχεία όπως οι επιγαμίες που επιτρέπονταν στο Κοινό των Αιτωλών αλλά και το δικαίωμα της ισοπολιτείας που παρείχαν στα μέλη του κοινού και στους συμμάχους τους. Γενικά οι συμπολιτείες αποτελούν τον προάγγελο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς πρόκειται για ένωση κρατών σε μια κοινή ομοσπονδία με κοινούς σκοπούς, στρατιωτική οργάνωση αλλά και πολιτική λαμβάνοντας υπόψη το παράδειγμα της Αιτωλικής συμπολιτείας που κύρια προϋπόθεση για τα μέλη της ήταν το δημοκρατικό πολίτευμα. Εν κατακλείδι, το τέλος ήταν κοινό σχεδόν για όλες τις συμπολιτείες καθώς το 2ο αιώνα π.Χ. δέχτηκαν την επίθεση των Ρωμαίων και πέρασαν στην σφαίρα επιρροής της Ρώμης, αφού πριν πράξουν το οτιδήποτε έπρεπε πρώτα να πάρουν τη συγκατάθεση της συγκλήτου.
Α. Δ.

ΠΗΓΗ 1, 2