Ελβετία: Πρόταση να δίνει το κράτος μηνιαίο μισθό σε όλους τους πολίτες!

Πριν από λίγο καιρό ένα φορτηγό ξεφόρτωσε συμβολικά οκτώ εκατομμύρια κέρματα, ένα για κάθε Ελβετό πολίτη, έξω από το κτίριο του Κοινοβουλίου στη Βέρνη. Ηταν ένα «χάπενινγκ» από τους υποστηρικτές μιας τολμηρής κοινωνικής πολιτικής, που θα μπορούσε να... γίνει πραγματικότητα στην μικρή αλλά πάμπλουτη χώρα της κεντρικής Ευρώπης. 
Εκτός από τα κέρματα, οι ακτιβιστές είχαν μαζί τους 125.000 υπογραφές - αρκετές για να προκαλέσουν δημοψήφισμα με την πρότασή τους : να δίνει το κράτος μηνιαίο μισθό για όλους τους πολίτες.
Συγκεκριμένα προτείνουν να λαμβάνει, κάθε μήνα, κάθε Ελβετός μια επιταγή από την κυβέρνηση. Δεν θα έχει σημασία αν είναι πλούσιος ή φτωχός, εργατικός ή τεμπέλης, νέος ή ηλικιωμένος. Ακόμη κι αν η φτώχεια - που υπάρχει και στην Ελβετία -, δεν εξαφανιζόταν, οι οπαδοί της ιδέας ισχυρίζονται ότι οι κοινωνικές ανισότητες και το επίπεδο διαβίωσης των φτωχών θα άλλαζαν προς το καλύτερο.
Η πρόταση είναι, εν μέρει, το πνευματικό τέκνο ενός γερμανικής καταγωγής καλλιτέχνη που ονομάζεται Ενο Σμιντ και έχει γίνει ηγέτης του κινήματος για το κρατικό βασικό εισόδημα. Ξέρει ότι ακούγεται λίγο τρελό.
«Τρελό; Το ίδιο σκέφτηκα κι εγώ, την πρώτη φορά που μου μίλησαν για αυτή την πολιτική. Αλλά τώρα λέω στους ανθρώπους να αναλογιστούν τί θα σήμαινε ένα βασικό εισόδημα για τους ίδιους, και για την οικογένειά τους. Τι θα έκανες αν είχες αυτό το εισόδημα; Πώς θα σε βοηθούσε, ακόμη κι αν δεν το είχες απόλυτη ανάγκη, για να φροντίσεις ένα παιδί ή έναν ηλικιωμένο;» λέει ο Σμιντ.
Πιστεύει ότι το βασικό εισόδημα θα παρέχει κάποια αξιοπρέπεια και ασφάλεια για τους φτωχούς, κυρίως για τους υποαπασχολούμενους και τους ανέργους της Ευρώπης. Πρόσθεσε ότι θα βοηθούσε επίσης να απελευθερωθεί η δημιουργικότητα και η επιχειρηματικότητα. Εφτασε μάλιστα να το συγκρίνει με κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα, όπως ήταν ο αγώνας για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών ή για τον τερματισμό της δουλείας.
Ο Σμιντ λέει ότι μια τέτοια πολιτική θα είναι «stimmig». Οπως πολλές γερμανικές λέξεις, δεν έχει ακριβές ισοδύναμο σε άλλες γλώσσες - σημαίνει πάντως κάτι σαν «συνεκτικό και αρμονικό».
Αρκετοί οικονομολόγοι, περιττό να πούμε, έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις σχετικά με ένα τέτοιο σύστημα.
Υπάρχουν δύο ισχυρά επιχειρήματα κατά του ελάχιστου ή βασικού εισοδήματος. Το πρώτο είναι το κόστος, δηλαδή το ότι οι κρατικοί προΰπολογισμοί θα επιβαρυνθούν σοβαρά. Και το δεύτερο επιχείρημα είναι η εκτίμηση ότι ένα τέτοιο μέτρο θα δημιουργήσει τεράστιο αντικίνητρο για την εργασία.
Ωστόσο ορισμένοι θεωρούν ότι οι επιπτώσεις δεν θα είναι τόσο αρνητικές, αν και λένε ότι ένα βασικό εισόδημα μπορεί να είναι αρκετό για να ζήσεις, αλλά όχι αρκετό για να ζήσεις πολύ καλά.
Στην Ευρώπη της κρίσης - εκτός ελβετικών συνόρων -, είναι «λογικό» να αναπτύσσονται ιδέες σαν κι αυτή: οι μισθοί είναι στάσιμοι ή περικόπτονται, η ανεργία έχει φτάσει σε ποσοστά-ρεκόρ, δεκάδες εκατομμύρια οικογένειες πασχίζουν να τα βγάλουν πέρα. Η αγορά εργασίας δεν ανταμείβει πια με ένα αξιοπρεπές επίπεδο ζωής, ακόμη και πολλούς πλήρως απασχολούμενους εργαζόμενους.
Το Βήμα

ΠΗΓΗ