Ιβίσκος: Θεραπευτικές ιδιότητες και τρόπος χρήσης

Είναι ιθαγενές φυτό των τροπικών χωρών. Πιστεύεται ότι κατάγεται από την Ινδία και τη Μαλαισία και από εκεί, μεταφέρθηκε στην Αφρική εδώ και χιλιάδες χρόνια. Σήμερα, καλλιεργείται στην Αίγυπτο, το Σουδάν, την Κεϋλάνη, την Ταϊλάνδη, το Μεξικό κ.α.
Ο Ιβίσκος είναι ένας διακοσμητικός θάμνος που έχει πολλές ποικιλίες. Είναι φυτό πολυετές ή ετήσιο και το ύψος του φτάνει τα 2-2,5 μέτρα. Είναι αγγειόσπερμο δικότυλο φυτό, με οδοντωτό γυαλιστερό φύλλωμα.
Τα φύλλα του είναι βαθιά, λοβωτά και έχουν μήκος από 8 έως 15 εκατοστά, με νευρώσεις, εναλλάσσονται και έχουν μίσχους. Τα άνθη του, με διάμετρο 8-10 εκατοστά, έχουν πέντε πέταλα σε σχήμα κώνου και είναι συνήθως κόκκινα (αυτό το χρώμα έχουν τα άνθη του αυθεντικού τροπικού ιβίσκου) αλλά υπάρχουν και πολλά άλλα χρώματα όπως ροζ, λευκό, κίτρινο κλπ. Τα άνθη είναι επίσης ερμαφρόδιτα και η επικονίασή τους γίνεται από τα έντομα.
Ανθίζει από τον Αύγουστο μέχρι τον Οκτώβριο. Οι σπόροι ωριμάζουν από Οκτώβριο μέχρι Νοέμβριο. Υπάρχουν περί τα 200 δένδρα που ανήκουν στην «οικογένεια» του ιβίσκου. Χρήσιμα είναι όλα τα μέρη του φυτού, φύλλα, ρίζες και κάλυκες.
Η καλύτερη ποιότητα του βοτάνου είναι εκείνη που φύεται στο Σουδάν που δυστυχώς υποβαθμίζεται, λόγω της κακής συλλογής, αποξήρανσης και συσκευασίας. Αντιθέτως, στην Ταϊλάνδη, θεωρείται εξαιρετική η επεξεργασία του φυτού.

Συστατικά

Ο κάλυκας του ιβίσκου περιέχει τα περισσότερα θρεπτικά συστατικά όπως αντιοξειδωτικά, βιταμίνες και ανόργανα άλατα. Το βότανο είναι πλούσιο σε ανθοκυανίνες, φλαβονοειδή, (γκοσιπετίνη, χιμπισκετίνη και σαμνταρετίνη) δαφνηφυλίνη (χρωστική), μυρτιλίνη, χρυσανθενίνη και δελφινιδίνη.
Τα ξερά σαρκώδη πέταλα (τα οποία ωριμάζουν 6 μήνες μετά την εμφάνισή τους) περιέχουν υδατοδιαλυτή κόκκινη χρωστική, ένα μίγμα οργανικών οξέων (μηλικού, κιτρικού, τρυγικού) και οξύ του ιβίσκου.

Ιβίσκος: Ιστορία και παράδοση

Η λέξη ιβίσκος είναι ελληνική και το όνομα αυτό δόθηκε αρχικά στο φυτό Αλθαία από τον Διοσκουρίδη. Στην Ευρώπη μελέτες πάνω στο φυτό έκανε ο Φλαμανδός M. de L’ Obel το 1576.
Στην Ινδία ο ιβίσκος είναι ένα παραδοσιακό θεραπευτικό φυτό που χρησιμοποιούν στην Αγιουρβέδα. Έρευνες στη χώρα αυτή έχουν αποδείξει την αντιυπερτασική και αντιοξειδωτική δραστηριότητα του φυτού.

Θεραπευτικές δράσεις, ιδιότητες και χρήσεις του Ιβίσκου

-Οι ερευνητές λένε ότι ένα εκχύλισμα, προερχόμενο από άνθη ιβίσκου, μπορεί να έχει τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα για την υγεία της καρδιάς, όπως έχουν το κόκκινο κρασί και το τσάι.
-Μία ομάδα από το πανεπιστήμιο Chung Shan Medical University της Ταϊβάν λέει ότι το λουλούδι περιέχει αντιοξειδωτικά που βοηθούν στον έλεγχο των επιπέδων χοληστερόλης.
-Ο ιβίσκος (Hibiscus sabdariffa L), ο οποίος αναπτύσσεται στην Κίνα, την Ινδία και την Ταϊβάν χρησιμοποιείται σαν παραδοσιακό γιατρικό για να θεραπεύσει την υψηλή πίεση στο αίμα και τις ηπατικές διαταραχές.
-Οι επιστήμονες βρήκαν ότι περιέχει αντιοξειδωτικά που είναι γνωστό ότι επιφέρουν μείωση των κινδύνων, οι οποίοι καθίστανται εντονότεροι από τα λίπη που εισέρχονται στις αρτηρίες.
Διεξήγαγαν μία μελέτη όπου παρατήρησαν τα αποτελέσματα που είχε το εκχύλισμα του ιβίσκου, στη χαμηλή πυκνότητα (περιεκτικότητα) λιποπρωτεϊνών, LDL ή «κακής» χοληστερόλης στους αρουραίους. Έτσι διαπίστωσαν ότι το εκχύλισμα του ιβίσκου μειώνει σημαντικά τις εναποθέσεις λιπιδίων στις αρτηρίες και τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα.
-Τα φύλλα και τα άνθη του ιβίσκου χρησιμοποιούνται σε ρόφημα, για να ανακουφίσουν από πεπτικά και νεφρικά προβλήματα.
-Συμβάλλει στον καλό μεταβολισμό των υδατανθράκων, πρωτεϊνών και λιπιδίων.
-Ενδείκνυται για τους παχύσαρκους που υποφέρουν από δυσκοιλιότητα και αυξημένα λιπίδια.
-Καλό για το αδυνάτισμα καθώς ενεργοποιεί το μεταβολισμό.
-Έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
-Βοηθά στις καρδιαγγειακές παθήσεις και είναι αγγειοδιασταλτικό.
-Για τη θεραπεία της υψηλής πίεσης του αίματος.
-Μειώνει τη συστολική πίεση σε όσους υποφέρουν από διαβήτη τύπου2.
-Συμβάλλει στην καλή υγεία των μαλλιών και εμποδίζει την τριχόπτωση.
-Οι σπόροι του είναι τονωτικοί, διουρητικοί και καθαρτικοί.
-Οι κάλυκες του φυτού είναι κατά του πυρετού και εναντίον της χολέρας.
-Τα φύλλα του δρουν καταπραϋντικά για το βήχα και σαν κατάπλασμα χρησιμοποιούνται για τα σπυριά και τα αποστήματα.
– Στο βότανο αναφέρονται αντισηπτικές, αφροδισιακές, στυπτικές και χολαγωγές ιδιότητες.
-Τα άνθη δυναμώνουν την περισταλτικότητα του εντέρου.
-Οι σπόροι χρησιμοποιούνται κατά της ατονίας.

Άλλες χρήσεις

-Τα μικρά φυλλαράκια τρώγονται ωμά σε σαλάτες ή μαγειρεμένα με άλλα λαχανικά.
-Χρησιμοποιείται σαν αρωματική ουσία σε κέικ, σούπες, σάλτσες και τουρσιά.
-Καβουρδισμένος ο ιβίσκος χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο του καφέ.
-Η χρωστική ουσία από τα πέταλά του χρησιμοποιείται στα φάρμακα.
-Το αφέψημά του ανακουφίζει από τη ζέστη καθώς διαστέλλει τους πόρους του δέρματος και αυξάνει τη ροή του αίματος.
-Στις τροπικές χώρες, φτιάχνουν από τις ίνες των μίσχων, ένα είδος λινάτσας, σπάγκους και σχοινιά.

Παρασκευή – δοσολογία

Έγχυμα

Ρίχνουμε σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό 1 κ.γ βότανο και το αφήνουμε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε, τρεις φορές την ημέρα.

Αφέψημα

Σε ένα μπρίκι βράζουμε 1 φλιτζάνι νερό και 1 κ.γ ιβίσκο για 2-3 λεπτά. Σουρώνουμε και πίνουμε, τρεις φορές την ημέρα.

Ενδιαφέροντα στοιχεία για τον Ιβίσκο

-Στην Καραϊβική πίνουν ένα ποτό που κατασκευάζουν από τους κάλυκες του φυτού. Στην Μαλαισία τους φρέσκους κάλυκες τους χρησιμοποιούν για παραγωγή ποτού προφυλακτικού της υγείας γιατί περιέχει πολύ βιταμίνη c και ανθοκυανίνες.
-Στην ανατολική Αφρική αποκαλείται Σουδανικό τσάι και το χρησιμοποιούν εδώ και εκατονταετίες για την ανακούφιση του βήχα. Το χυμό του φυτού μαζί με αλάτι, πιπέρι, ασαφέτιδα και μελάσα τον πίνουν για τη θεραπεία της χολέρας.
-Οι σπόροι του φυτού θεωρούνται διουρητικοί, και τονωτικοί, και το καφεκίτρινο έλαιο των σπόρων θεωρούν πως θεραπεύει πληγές στις καμήλες.
-Στο Τρίνιταντ και Τομπάκο φτιάχνουν ένα ποτό ιβίσκου σε συνδυασμό με μπύρα. Στην Ταϊλάνδη το πίνουν για τη μείωση της χοληστερόλης.
-Σε Μαλί, Σενεγάλη, Γκάμπια, Μπουρκίνα Φάσο και μπενίν φτιάχνουν ηδύποτα προσθέτοντας φύλλα μέντας, διαλυμένη καραμέλα μέντας και άλλες γεύσεις φρούτων.
-Στην Αμερική χρησιμοποιούν το φυτό για παραγωγή τσαγιού υψηλού σε ποσοστό βιταμίνης C και το θεωρούν καλό για ανθρώπους που έχουν την τάση, να κατακρατούν νερό στο σώμα τους.

Προφυλάξεις

Δεν έχουν αναφερθεί παρενέργειες αλλά καλό είναι να τηρείται η συνιστώμενη δοσολογία.
Προσοχή: Το παραπάνω άρθρο έχει ενημερωτικό σκοπό. Πριν χρησιμοποιήσετε οποιαδήποτε συνταγή ή πριν αλλάξετε τις διατροφικές σας συνήθειες, ζητήστε τη γνώμη του κατάλληλου επαγγελματία υγείας ή διατροφολόγου. Εάν λαμβάνετε φαρμακευτική αγωγή, βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχουν αλληλεπιδράσεις.

ΠΗΓΗ