Εξαφανισμένο δέντρο αναβιώνει από αρχαίους σπόρους σε σκεύος της εποχής του Ηρώδη

Επί χιλιετίες, τα φοινικοειδή της Ιουδαίας ήταν ένα από τα πλέον αναγνωρίσιμα είδη χλωρίδας στη Μέση Ανατολή: η καλλιέργειά τους ήταν διαδεδομένη στην περιοχή χάρη στον γλυκό τους καρπό, αλλά και τη σκιά που χάριζαν στους οδοιπόρους προστατεύοντάς τους από τον καυτό ήλιο της ερήμου. Τα δέντρα αυτά εξελίχθηκαν σε φυτό ορόσημο στο Βασίλειο της Ιουδαίας από την ίδρυσή του πριν 3000 χρόνια μέχρι την εξαφάνισή του: τα φοινικόδεντρα της Ιουδαίας αποτέλεσαν σύμβολο καλής τύχης, αναφέρονται συχνά στην Παλαιά Διαθήκη, ενώ και ο Βασιλιάς Δαυίδ βάφτισε την κόρη του Ταμάρ, όπως είναι δηλαδή το όνομα του δέντρου στα εβραϊκά.
Μέχρι την πλήρη εδραίωση της κυριαρχίας των Ρωμαίων στην Ιουδαία, ως τα 70 μ.Χ, η περιοχή φιλοξενούσε εκτεταμένα δάση με τα συγκεκριμένα φοινικοειδή, καθώς ήταν βασική καλλιέργεια για την τοπική οικονομία: στοιχείο που ώθησε τους κατακτητές να τα καταστρέψουν.
Μέχρι τα 500 μ.Χ το πάλαι ποτέ διαδεδομένο φοινικοειδές είχε εξαφανιστεί τελείως από την Ιουδαία.
Στους αιώνες που ακολούθησαν, η γνώση για το δέντρο πέρασε από τη μνήμη στη σφαίρα του θρύλου.
Αυτό μέχρι πρόσφατα, όταν αρχαιολογικές ανασκαφές στο σημείο που βρισκόταν το παλάτι του Ηρώδη του Μεγάλου, στις αρχές τις δεκαετίες του 1960, έφεραν στο φως ένα μικρό απόθεμα σπόρων αποθηκευμένων σε ένα πήλινο δοχείο ηλικίας άνω των 2000 ετών.
Για 40 χρόνια οι σπόροι φυλάχθηκαν σε ένα συρτάρι στο πανεπιστήμιο Μπαρ-Ιλάν του Τελ Αβίβ.
Ώσπου το 2005, η βοτανολόγος Ιλέιν Σόλογουεϊ αποφάσισε να φυτέψει έναν για να δει τι θα συμβεί.
Προς μεγάλη της έκπληξη, ο χιλιόχρονος σπόρος φύτρωσε και εξελίχθηκε σε ένα δενδρύλλιο εξαφανισμένο επί αιώνες.
Πρόκειται για τον αρχαιότερο γνωστό σπόρο δέντρου που έχει ποτέ βλαστήσει.
Σήμερα, αυτός ο ζωντανός αρχαιολογικός θησαυρός ζει και αναπτύσσεται. Μάλιστα, το 2011 παρήγε το πρώτο του άνθος, ένδειξη ότι έχει τη δυνατότητα να αναπαραχθεί.
Προτάθηκε ακόμα η διασταύρωση του αρχαίου δέντρου με άλλα συγγενή φοινικοειδή, ωστόσο θα απαιτηθούν χρόνια προτού το δέντρο χαρίσει έναν από τους περίφημους καρπούς του.
Στο μεσοδιάστημα, η Σόλογουεϊ επιχειρεί να βγάλει και άλλα αρχαία δέντρων από τον χιλιετή λήθαργό τους.

econews